Dz.U. 2003 nr 126 poz. 1170
1170
UCHWA¸A SÑDU NAJWY˚SZEGO
z dnia 16 lipca 2003 r.
w przedmiocie ważności referendum ogólnokrajowego w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu
dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, wyznaczonego na dzień 8 czerwca 2003 r.,
w którym głosowanie przeprowadzono w dniach 7 i 8 czerwca 2003 r.
Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Pracy, Ubez
pieczeń Społecznych i Spraw Publicznych:
Przewodniczący Prezes Sądu Najwyższego Walerian
Sanetra,
Sędziowie Sądu Najwyższego: Krystyna Bednarczyk,
Teresa Flemming-Kulesza, Katarzyna Gonera, Be
ata Gudowska, Józef Iwulski, Kazimierz Jaśkow
ski (sprawozdawca), Andrzej Kijowski, Roman
Kuczyński, Jerzy Kuźniar, Jerzy Kwaśniewski, Zbi
gniew Myszka, Jadwiga Skibińska-Adamowicz,
Herbert Szurgacz, Maria Tyszel, Barbara Wagner,
Andrzej Wasilewski, Andrzej Wróbel,
protokolanci:
Magdalena Audycka-Wawryło, Agnieszka Maj,
z udziałem Przewodniczącego Państwowej Komisji
Wyborczej Ferdynanda Rymarza i zastępcy Prokurato
ra Generalnego Ryszarda Stefańskiego, po rozpozna
niu sprawy na posiedzeniu jawnym w dniu 16 lipca
2003 r. zważył, co następuje:
I. Na mocy art. 90 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483)
oraz art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o refe
rendum ogólnokrajowym (Dz. U. Nr 57, poz. 507 ze zm.)
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podjął w dniu 17 kwietnia
2003 r. uchwałę w sprawie trybu wyrażenia zgody na ra
tyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypo
spolitej Polskiej do Unii Europejskiej (M.P. Nr 19,
poz. 291). W uchwale postanowiono, iż w tej sprawie zo
stanie przeprowadzone ogólnokrajowe referendum.
Tego samego dnia na podstawie art. 90 ust. 3 Kon
stytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 71 ust. 1 i 2
ustawy o referendum ogólnokrajowym Sejm Rzeczy
pospolitej Polskiej podjął uchwałę o zarządzeniu ogól
nokrajowego referendum w sprawie wyrażenia zgody
na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rze
czypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej (Dz. U.
Nr 66, poz. 613). Pytanie referendalne otrzymało
brzmienie: „Czy wyraża Pani / Pan zgodę na przystąpie
nie Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej?”.
II. Zgodnie z art. 125 ust. 4 Konstytucji Rzeczypo
spolitej Polskiej ważność referendum ogólnokrajowe
go stwierdza Sąd Najwyższy. Przepis art. 35 zdanie
pierwsze ustawy o referendum ogólnokrajowym sta
nowi, że Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Pracy,
Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych roz
strzyga o ważności referendum, podejmując w tej
sprawie uchwałę nie później niż w 60. dniu od dnia
ogłoszenia wyniku referendum.
Sąd Najwyższy orzeka na podstawie sprawozdania
Państwowej Komisji Wyborczej oraz uchwał wydanych
w wyniku rozpoznania protestów.
III. Państwowa Komisja Wyborcza w sprawozdaniu
stwierdziła, ż e głosowanie przeprowadzono w 25.165 ko
misjach obwodowych. W spisach osób uprawnionych
do głosowania ujęto 29.868.474 osoby. Ustalając nielicz
ne i nieistotne przypadki naruszenia prawa, Komisja
uznała, że nie miały one wpływu na wynik referendum.
W obwieszczeniu z dnia 9 czerwca 2003 r. (Dz. U.
Nr 103, poz. 95
3) Państwowa Komisja Wyborcza
stwierdziła, że w referendum wzięło udział 17.578.818
osób, to jest więcej niż połowa uprawnionych do gło
sowania (58,85 %), i większość głosów ważnych, to jest
13.516.612 (77,45 %), oddano za odpowiedzią pozytyw
ną, a zatem Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej uzy
skał zgodę na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystą
pienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.
IV. Do Sądu Najwyższego wpłynęło 98 protestów,
z których 82 pozostawiono bez dalszego biegu, ponie
waż nie spełniały wymagań przewidzianych w ustawie
o referendum ogólnokrajowym. Ustawa ta w art. 33
ust. 1 stanowi, ż e protest może być wniesiony ze wzglę
du na zarzut dopuszczenia się przestępstwa przeciwko
referendum lub naruszenia przepisów dotyczących
głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyniku
referendum. Protest powinien spełniać także wymaga
nia wynikające z ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. — Or
dynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46,
poz. 499 ze zm.). Protesty zostały pozostawione bez dal
szego biegu, ponieważ: protest został wniesiony przed
ustawowym terminem (1 sprawa); zarzuty przedstawio
ne w proteście nie mieściły się w podstawach przewi
dzianych prawem (47 spraw), w szczególności dotyczy
ło to naruszenia przewidzianego w art. 39 ust. 1 ustawy
o referendum ogólnokrajowym zakazu prowadzenia
kampanii referendalnej; w sprawie, w której wniesiono
protest, była możliwość wniesienia skargi lub odwoła
nia do sądu lub do Państwowej Komisji Wyborczej
przed dniem głosowania (6 spraw); protest został wnie
siony przez nieuprawniony podmiot (7 spraw); wno
szący protest nie sformułował w nim zarzutów oraz nie
przedstawił ani nie wskazał dowodów, na których oparł
zarzuty (11 spraw); protestujący przebywający za grani
cą nie dołączył do protestu zawiadomienia o ustano
wieniu swego pełnomocnika lub pełnomocnika do do
ręczeń zamieszkałego w kraju (1 sprawa); protest zo
stał wniesiony po terminie (9 spraw).
W odniesieniu do szesnastu protestów Sąd Naj
wyższy rozpoznał podniesione zarzuty. W ośmiu
uchwałach Sąd Najwyższy uznał zarzuty za bezzasad
ne. W sześciu sprawach zarzuty były zasadne, lecz na
ruszenie prawa nie miało wpływu na wynik głosowa
nia w obwodzie ani na wynik referendum.
Odmienne stanowisko Sąd Najwyższy zajął
w dwóch sprawach. W uchwale z dnia 10 lipca 2003 r.,
III SW 56/03, Sąd Najwyższy stwierdził, że w obwodzie
nr 14 w Ełku doszło do naruszenia art. 25 ust. 2 pkt 1, 2
i 6 ustawy o referendum ogólnokrajowym przez doko
nywanie niewłaściwych poprawek w podaniu ustalo
nej liczby osób uprawnionych do głosowania i liczby
głosów ważnych oraz w podaniu w protokołach spo
rządzonych po pierwszym i drugim dniu głosowania
różniących się od siebie danych dotyczących liczby kart
do głosowania otrzymanych przez Komisję Obwodo
wą, co czyni wątpliwą podaną liczbę osób, którym wy
dano karty do głosowania, lecz naruszenia te nie mia
ły wpływu na wynik referendum, choć mogły mieć
wpływ na wynik głosowania w obwodzie.
W uchwale z dnia 15 lipca 2003 r., III SW 125/03, Sąd
Najwyższy ustalił, ż e zarzut kwestionujący poprawność
liczenia przez Obwodową Komisję do Spraw Referen
dum nr 15 we Wrocławiu kart do głosowania wyjętych
z urny wyborczej po zakończeniu głosowania w dniu
8 czerwca 2003 r., a w konsekwencji także kwestionu
jący wiarygodność danych o wyniku głosowania, jakie
ujęte zostały w „Protokole głosowania w obwodzie”
Obwodowej Komisji do Spraw Referendum nr 15 we
Wrocławiu oraz zarzut, że w lokalu Obwodowej Komi
sji do Spraw Referendum nr 15 we Wrocławiu, w cza
sie trwania głosowania znajdowały się także nieopie
czętowane karty do głosowania, które były wydawane
osobom głosującym — okazały się zasadne, co mogło
mieć wpływ na wynik referendum.
V. Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej
oraz Prokurator Generalny wnieśli o uznanie referen
dum za ważne.
VI. Sąd Najwyższy stwierdził, że naruszenia prawa
ustalone w uchwale z dnia 10 lipca 2003 r., III SW 56/03
i w uchwale z dnia 15 lipca 2003 r., III SW 125/03, sta
nowią podstawę do unieważnienia głosowania w ob
Dziennik Ustaw Nr 126 — 8302 — Poz. 1170
wodach, których dotyczą, gdyż w obu przypadkach zo
stała podważona wiarygodność protokołu głosowania
w obwodzie.
Sąd Najwyższy
podjął następującą uchwałę:
1. na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy o referendum
ogólnokrajowym unieważnia głosowanie w obwo
dzie nr 14 w Ełku i w obwodzie nr 15 we Wrocławiu;
2. na podstawie art. 35 ustawy o referendum ogólno
krajowym stwierdza, że referendum ogólnokrajo
we w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Trak
tatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej
Polskiej do Unii Europejskiej, w którym głosowanie
zostało przeprowadzone w dniach 7 i 8 czerwca
2003 r.,
jest ważne.
Przewodniczący Walerian Sanetra
Prezes Sądu Najwyższego
Sędziowie Sądu Najwyższego: Krystyna Bednarczyk,
Teresa Flemming-Kulesza, Katarzyna Gonera, Be
ata Gudowska, Józef Iwulski, Kazimierz Jaśkow
ski, Andrzej Kijowski, Roman Kuczyński, Jerzy
Kuźniar, Jerzy Kwaśniewski, Zbigniew Myszka,
Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Herbert Szur
gacz, Maria Tyszel, Barbara Wagner, Andrzej Wa
silewski, Andrzej Wróbel
Dziennik Ustaw Nr 126 — 8303 — Poz. 1170
Status prawny: | obowiązujący |
---|---|
Data ogłoszenia: | 2003-07-18 |
Data wydania: | 2003-07-16 |
Data wejścia w życie: | 2003-07-16 |
Data obowiązywania: | 2003-07-16 |
Organ wydający: | SĄD NAJWYŻSZY |