Dz.U. 2003 nr 72 poz. 655
Na podstawie art. 78 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego
1994 r. — Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27,
poz. 96, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
§1. Rozporządzenie określa szczegółowe zasady
przechowywania i używania środków strzałowych oraz
sprzętu strzałowego w zakładach górniczych.
§2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1) „przedmiotach wypełnionych materiałem wybu
chowym” — należy przez to rozumieć środki inicju
jące oraz środki zapalające;
2) „środkach inicjujących” — należy przez to rozumieć
spłonki, zapalniki, lonty detonujące, opóźniacze
detonujące oraz inne środki służące do zainicjowa
nia materiału wybuchowego;
3) „środkach zapalających” — należy przez to rozu
mieć lonty prochowe, zapalacze lontowe, zapalniki
elektryczne nieostre i inne środki służące pośred
nio do zainicjowania materiału wybuchowego;
4) „sprzęcie strzałowym” — należy przez to rozumieć
przyrządy, przybory oraz urządzenia służące do
bezpiecznego: przewożenia, przenoszenia i prze
chowywania środków strzałowych, sporządzania,
wprowadzania materiałów wybuchowych, wpro
wadzania ładunków materiału wybuchowego, kon
struowania i sprawdzania obwodów strzałowych,
a także urządzenia służące do odpalania ładunków
materiałów wybuchowych;
5) „ładunku materiału wybuchowego” — należy przez
to rozumieć materiał wybuchowy uzbrojony środ
kiem inicjującym lub zapalającym;
6) „rzeczoznawcy” — należy przez to rozumieć rzeczo
znawcę do spraw ruchu zakładu górniczego;
7) „osobie dozoru ruchu górniczego” — należy przez
to rozumieć osobę dozoru ruchu o specjalnościach
górniczych: techniczna eksploatacja złóż lub tech
nika strzałowa;
655
ROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY i POLITYKI SPO¸ECZNEJ1)
z dnia 1 kwietnia 2003 r.
w sprawie przechowywania i używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w zakładach górniczych
———————
1) Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej kieruje
działem administracji rządowej — gospodarka, na podsta
wie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu
działania Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej
(Dz. U. Nr 1, poz. 5).
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U.
z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 88, poz. 554, Nr 111,
poz. 726 i Nr 133, poz. 885, z 1998 r. Nr 106, poz. 668,
z 2000 r. Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r.
Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1800 oraz
z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 117, poz. 1007, Nr 153,
poz. 1271, Nr 166, poz. 1360 i Nr 240, poz. 2055.
8) „ustawie o materiałach wybuchowych” — należy
przez to rozumieć ustawę z dnia 21 czerwca 2002 r.
o materiałach wybuchowych przeznaczonych do
użytku cywilnego (Dz. U. Nr 117, poz. 1007 i Nr 238,
poz. 2019).
§3. Przedsiębiorca może przechowywać i używać
tylko te środki strzałowe i sprzęt strzałowy, które zosta
ły dopuszczone do stosowania w zakładzie górniczym.
§4.
1. W zakładzie górniczym znajduje się wykaz
używanych środków strzałowych i sprzętu strzałowe
go, na używanie których wydał pozwolenie lub zezwo
lenie właściwy organ nadzoru górniczego.
2. Wykaz zawiera warunki używania środków
i sprzętu strzałowego.
§5.
1. Czynności związane z odbiorem, przechowy
waniem, przewożeniem, przenoszeniem i używaniem
środków strzałowych w zakładzie górniczym wykonują
i dozorują osoby upoważnione przez kierownika ruchu
zakładu górniczego, posiadające odpowiednie kwalifi
kacje określone w odrębnych przepisach.
2. Osoba dozoru ruchu górniczego może wyzna
czyć do pomocy przy przenoszeniu materiału wybu
chowego pracowników przeszkolonych w zakresie po
stępowania z materiałami wybuchowymi.
3. Odbiorca środków strzałowych, któremu wyzna
czono do pomocy przy przenoszeniu materiału wybu
chowego pracowników, o których mowa w ust. 2, spra
wuje nadzór nad tymi pracownikami.
§6. W miejscach, w których znajdują się środki
strzałowe, w ich otoczeniu oraz podczas wykonywania
czynności związanych bezpośrednio ze środkami strza
łowymi niedozwolone jest używanie ognia, palenie ty
toniu ani stosowanie materiałów i urządzeń mogących
być źródłem iskrzenia, zdolnego do zainicjowania
środków strzałowych.
§7. Ârodki strzałowe i zapalarki zabezpiecza się
w sposób uniemożliwiający dostęp do nich osobom
nieupoważnionym.
§8. Każda osoba zatrudniona w ruchu zakładu gór
niczego powinna być zapoznana z wyglądem środków
strzałowych, a także poinformowana o:
1) niebezpieczeństwie, które może wystąpić przy nie
właściwym obchodzeniu się ze środkami strzało
wymi;
2) sposobach zachowania się przy wykonywaniu ro
bót strzałowych;
3) znaczeniu sygnałów i znaków ostrzegawczych sto
sowanych w zakładzie górniczym, w związku z wy
konywaniem robót strzałowych.
§9.
1. Osoby zatrudnione w ruchu zakładu górni
czego powinny:
1) zachować szczególną ostrożność przy wykonywa
niu czynności związanych z środkami strzałowymi;
2) bez zbędnej zwłoki informować najbliższą osobę
dozoru ruchu o każdym stwierdzonym przypadku
braku środków strzałowych i zapalarek, w szczegól
ności będącym następstwem kradzieży lub zgubie
nia, o przypadkach znalezienia oraz pozostawienia
bez dozoru środków strzałowych, a także o innych
faktach i okolicznościach, które mogą spowodo
wać niebezpieczeństwo wybuchu środków strzało
wych.
2. Osoba dozoru ruchu, która otrzymała informację
o przypadkach określonych w ust. 1 pkt 2, przekazuje ją
niezwłocznie kierownikowi ruchu zakładu górniczego;
kierownik ruchu zakładu górniczego o zaistniałych
przypadkach zawiadamia właściwy organ nadzoru gór
niczego i najbliższą jednostkę Policji.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku zna
lezienia środków strzałowych w urobku, w ciągu tech
nologicznym.
§10. Kierownik ruchu zakładu górniczego, dla każ
dego miejsca wykonywania robót strzałowych, ustala
bezpieczny sposób:
1) przewożenia i przenoszenia środków strzałowych;
2) przechowywania i zabezpieczania środków strzało
wych w pobliżu miejsca wykonywania robót strza
łowych;
3) wykonywania prac przygotowawczych, poprzedza
jących wykonywanie właściwych robót strzało
wych;
4) ochrony ludzi i mienia przed skutkami robót strza
łowych;
5) utrzymania ciągłości ruchu zakładu górniczego
podczas wykonywania robót strzałowych.
Rozdział 2
Przechowywanie środków strzałowych
i sprzętu strzałowego
§ 1
1.
1. Z zastrzeżeniem § 22, środki strzałowe prze
chowuje się w zakładzie górniczym, w przeznaczonych
do tego celu, odpowiednio przystosowanych i zlokali
zowanych składach materiałów wybuchowych, zapew
niających bezpieczeństwo ludzi i ochronę mienia przed
skutkami wybuchu środków strzałowych, a w szczegól
ności:
1) bezpieczeństwo pracowników zatrudnionych przy
wszelkich czynnościach wykonywanych w skła
dach materiałów wybuchowych oraz bezpieczeń
stwo ludzi zamieszkałych lub przebywających
w pobliżu składów materiałów wybuchowych;
2) ochronę obiektów i urządzeń zakładu górniczego
oraz obiektów i urządzeń położonych w jego są
siedztwie;
3) zabezpieczenie przed wejściem osób nieupoważ
nionych.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4604 — Poz. 655
2. Przy ocenie bezpieczeństwa i ochrony, o których
mowa w ust. 1, uwzględnia się możliwe skutki wybu
chu w składzie materiałów wybuchowych.
3. Sprzęt strzałowy może być przechowywany
w składzie materiałów wybuchowych, w odrębnych
wyznaczonych do tego celu pomieszczeniach.
4. Ârodki strzałowe mogą być przechowywane tak
że w wojskowych składach materiałów wybuchowych
oraz składach innych przedsiębiorców. Ârodki te prze
chowuje się na odrębnych półkach, a ich ewidencję
prowadzi się w odrębnej książce obrotu środkami
strzałowymi.
§ 1
2.
1. Składy materiałów wybuchowych dzielą
się:
1) ze względu na okres użytkowania na:
a) stałe, których okres użytkowania jest nieograni
czony,
b) tymczasowe, których okres użytkowania nie
przekracza 5 lat,
c) podręczne, służące do przechowywania środ
ków strzałowych w okresie do 24 godzin i wyda
wania środków strzałowych w pobliżu miejsca
wykonywania robót strzałowych;
2) ze względu na lokalizację na:
a) ruchome — urządzone na pojeździe przystoso
wanym do przewożenia, przechowywania i wy
dawania środków strzałowych oraz sprzętu
strzałowego,
b) podziemne — stanowiące zespół podziemnych
komór składowych i innych wyrobisk połączo
nych z podziemnymi wyrobiskami górniczymi,
oddzielonych od nich drzwiami lub kratami,
c) naziemne — stanowiące zespół komór składo
wych i pomieszczeń składowych usytuowa
nych na powierzchni w obrębie ogrodzonego
terenu,
d) wgłębne — stanowiące zespół podziemnych ko
mór składowych i innych wyrobisk odpowiednio
ogrodzonych, niepołączonych z podziemnymi
wyrobiskami górniczymi.
2. Szczegółowe zasady przechowywania środków
strzałowych i sprzętu strzałowego w składach materia
łów wybuchowych określa załącznik nr 1 do rozporzą
dzenia.
§ 1
3.
1. Dostarczone do zakładu górniczego oraz zu
żyte w zakładzie górniczym środki strzałowe ewiden
cjonuje się niezwłocznie w ewidencji przychodu i roz
chodu środków strzałowych.
2. Dokumentami ewidencji przychodu i rozchodu
środków strzałowych, zwanych dalej „dokumentami
ewidencji”, oprócz ewidencji wymaganej ustawą
o materiałach wybuchowych, są:
1) książka obrotu środkami strzałowymi składu mate
riałów wybuchowych, która:
a) służy do prowadzenia ewidencji obrotu środka
mi strzałowymi,
b) stanowi książkę zapasów, książkę wydawczą
i książkę zwrotu środków strzałowych,
c) zawiera kartę tytułową, karty dostaw środków
strzałowych, ponumerowane cyframi rzymski
mi, oraz karty obrotu tymi środkami, ponumero
wane cyframi arabskimi,
d) jest przesznurowana oraz zaopatrzona pieczęcią
i podpisem kierownika ruchu zakładu górnicze
go,
e) jest prowadzona przebitkowo;
2) książka obrotu środkami strzałowymi zakładu gór
niczego, prowadzona:
a) w celu i w sposób określony w pkt 1,
b) w przypadku gdy w zakładzie górniczym znajdu
je się kilka składów materiałów wybuchowych
albo zakład górniczy nie posiada składu materia
łów wybuchowych;
3) dziennik strzałowy, który służy do:
a) zgłaszania zapotrzebowania na środki strzałowe
przez upoważnioną osobę dozoru ruchu górni
czego,
b) rozliczania się z pobranych środków strzałowych
przez osoby wykonujące roboty strzałowe;
4) awizo wysyłkowe środków strzałowych, które sta
nowi dowód przychodu środków strzałowych:
a) z wytwórni lub od dostawcy,
b) ze składów materiałów wybuchowych innego
zakładu górniczego,
c) z innych składów materiałów wybuchowych;
5) książka zużycia środków strzałowych według
przodka, która:
a) służy do kontroli zużycia środków strzałowych
w poszczególnych przodkach podziemnego za
kładu górniczego,
b) jest prowadzona przez wydawcę materiałów wy
buchowych;
6) ewidencja zużycia saletrolu, która określi ilość
składników użytych do jego sporządzenia, z poda
niem ich producentów i zachowaniem dowodów
ich dostaw.
3. Dokumenty ewidencji są dokumentami ścisłego
zarachowania i powinny być wypełnione starannie,
dokładnie, czytelnie i w sposób trwały.
4. W dokumentach ewidencji niedopuszczalne jest
przerabianie cyfr oraz treści; w przypadku konieczności
dokonania korekty niewłaściwą cyfrę lub treść przekre
śla się tak, aby pozostała w dalszym ciągu czytelna,
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4605 — Poz. 655
a obok lub wyżej wpisuje się właściwe dane; osoba do
konująca korekty potwierdza fakt jej dokonania wła
snoręcznym podpisem.
5. Dokumenty ewidencji chroni się przed kradzieżą,
zgubieniem lub zniszczeniem; podczas wykonywania
robót strzałowych dziennik strzałowy, o którym mowa
w ust. 2 pkt 3, przechowuje się w futerale ochronnym.
6. Dokumenty ewidencji, w terminie nie dłuższym
niż 3 miesiące od dnia ich wypełnienia i ukończenia,
przekazuje się do przechowania w zakładzie górni
czym, zgodnie z przepisami o przechowywaniu dowo
dów ścisłego zarachowania.
7. W zakładzie górniczym znajdują się aktualne wy
kazy wszystkich dokumentów ewidencji przekazanych
do przechowania, które powinny określać:
1) nazwę i numer dokumentu;
2) datę rozpoczęcia i ukończenia wpisów do doku
mentu ewidencji;
3) nazwisko i imię osoby, na którą dokument został
wystawiony;
4) datę przekazania dokumentu do przechowania
w zakładzie górniczym;
5) potwierdzenie odbioru dokumentów do przecho
wania w zakładzie górniczym.
8. Dokumenty ewidencji przechowuje się w skła
dach materiałów wybuchowych; w wyjątkowych przy
padkach, uzasadnionych brakiem odpowiedniego po
mieszczenia w składzie materiałów wybuchowych, do
kumenty ewidencji mogą być przechowywane poza
składem materiałów wybuchowych na zasadach usta
lonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
9. Dziennik strzałowy, o którym mowa w ust. 2
pkt 3, może otrzymać tylko osoba upoważniona do
wykonywania robót strzałowych; osoba ta powinna
posiadać przy sobie dziennik strzałowy od momentu
pobrania środków strzałowych ze składu materiałów
wybuchowych do momentu zwrotu dziennika strzało
wego do składu materiałów wybuchowych po zakoń
czonych robotach strzałowych; dziennik strzałowy po
zostaje w dyspozycji tej osoby, na nazwisko i imię któ
rej został wystawiony, i nie może być przekazywany in
nym osobom.
10. Wzory dokumentów, na podstawie których ewi
dencjonowane są środki strzałowe, sposób wypełnia
nia tych dokumentów oraz wskazanie osoby uprawnio
nej do ich wypełniania określa załącznik nr 2 do rozpo
rządzenia.
§ 1
4.
1. Wstęp do składu materiałów wybuchowych
może mieć tylko wydawca materiałów wybuchowych
oraz, w uzasadnionych przypadkach, w jego obecno
ści:
1) kierownik ruchu zakładu górniczego i jego zastęp
ca;
2) kierownik służby strzałowej i jego zastępca;
3) przedstawiciel organów nadzoru górniczego;
4) przedstawiciel Policji;
5) inne osoby, posiadające pisemne upoważnienie
kierownika ruchu zakładu górniczego.
2. Osoby wykonujące roboty strzałowe i pobierają
ce środki strzałowe na podstawie zapotrzebowania
oraz osoby dozoru ruchu górniczego mają wstęp:
1) na ogrodzony teren naziemnego lub wgłębnego
składu materiałów wybuchowych oraz do przed
sionka komory wydawczej tego składu;
2) do podręcznych lub ruchomych składów materia
łów wybuchowych;
3) do przedsionka komory wydawczej podziemnego
składu materiałów wybuchowych.
§ 1
5.
1. Ârodki strzałowe ze składu materiałów wy
buchowych mogą być wydawane tylko osobom upo
ważnionym do wykonywania robót strzałowych lub
osobom upoważnionym do odbioru tych środków.
2. Wydawca materiałów wybuchowych, przed wy
daniem środków strzałowych, sprawdza tożsamość
odbiorcy.
§ 1
6. Osoba upoważniona do odbioru środków
strzałowych ze składu materiałów wybuchowych,
przed pisemnym potwierdzeniem ich odbioru, powin
na w obecności wydawcy materiałów wybuchowych
sprawdzić zgodność otrzymanych środków strzało
wych z zapotrzebowaniem na te środki, które otrzymał
od osoby dozoru ruchu górniczego.
§ 1
7.
1. Osoba upoważniona do odbioru środków
strzałowych nie powinna samowolnie przekazywać lub
wypożyczać środków strzałowych innym osobom, na
wet upoważnionym do wykonywania robót strzało
wych.
2. W przypadkach uzasadnionych potrzebami ru
chu zakładu górniczego, osoba dozoru ruchu górnicze
go może zezwolić na przekazanie środków strzałowych
innej osobie wykonującej roboty strzałowe w tym sa
mym zakładzie górniczym; osoba dozoru ruchu górni
czego odnotowuje przekazanie środków strzałowych
w dziennikach strzałowych przekazującego i przyjmu
jącego.
§ 1
8. W składach materiałów wybuchowych znaj
dują się:
1) wykaz osób upoważnionych do wykonywania ro
bót strzałowych;
2) wykaz osób dozoru ruchu górniczego upoważnio
nych przez kierownika ruchu zakładu górniczego
do wystawiania zapotrzebowania na środki strzało
we oraz wzory podpisów tych osób;
3) książka kontroli składu materiałów wybuchowych;
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4606 — Poz. 655
4) książka ewidencji niewypałów i znalezionych środ
ków strzałowych.
§ 1
9. W składach materiałów wybuchowych jest
niedopuszczalne:
1) rozcinanie lontów, uzbrajanie i rozbrajanie środków
zapalających, przygotowywanie naboi udarowych,
dokonywanie pomiarów oporności zapalników
elektrycznych oraz wykonywanie wszelkich innych
czynności związanych ze środkami strzałowymi,
które grożą wybuchem;
2) używanie wyrobów, w tym odzieży, bielizny i obu
wia, gromadzących ładunki elektryczności statycz
nej, zdolnych do zainicjowania środków strzało
wych.
§20.
1. Przechowywanie środków strzałowych
w pobliżu miejsca wykonywania robót strzałowych jest
dozwolone tylko w zamkniętych przodkowych skrzy
niach strzałowych lub w podręcznych, lub ruchomych
składach materiałów wybuchowych, z wyjątkiem przy
padków określonych w § 22.
2. Osoby upoważnione do wykonywania robót
strzałowych powinny stale posiadać przy sobie klucze
do pomieszczeń, w których znajdują się środki strzało
we.
§ 2
1.
1. Przodkowe skrzynie strzałowe ustawia się
w miejscach suchych, w sposób zabezpieczający je
przed uszkodzeniem.
2. Miejsca ustawienia i sposób zabezpieczenia
przodkowych skrzyń strzałowych ustalają osoby dozo
ru ruchu górniczego.
§ 2
2.
1. W odkrywkowym zakładzie górniczym środ
ki strzałowe potrzebne do jednorazowego odstrzału
mogą być przechowywane w innym odpowiednim
miejscu, poza składem materiałów wybuchowych,
przez okres nieprzekraczający 24 godzin.
2. Miejsce przechowywania, o którym mowa
w ust. 1, powinno być:
1) ogrodzone, w odległości co najmniej 10 m od zło
żonych środków strzałowych;
2) chronione posterunkiem;
3) oznaczone tablicami ostrzegawczymi;
4) oświetlone w porze nocnej;
5) usytuowane w odległości co najmniej 100 m od
obiektów przemysłowych i 300 m od obiektów uży
teczności publicznej, budynków mieszkalnych
i składów materiałów łatwo palnych.
3. Lokalizacja miejsca przechowywania środków
strzałowych powinna odpowiadać warunkom, o któ
rych mowa w § 11.
4. Za przechowywanie środków strzałowych poza
składem materiałów wybuchowych w warunkach,
o których mowa w ust. 1, nie uznaje się składowania
środków strzałowych obok miejsca odstrzału bezpo
średnio przed załadowaniem ich do otworów strzało
wych.
5. Przepisy ust. 1—4 stosuje się odpowiednio przy
wykonywaniu robót geologicznych oraz przy wykony
waniu robót w zakładach górniczych wydobywających
kopaliny otworami wiertniczymi.
§ 2
3. Przechowywanie w tym samym pomieszcze
niu lub tej samej komorze środków strzałowych wraz
ze sprzętem strzałowym lub innymi przedmiotami i na
rzędziami jest niedopuszczalne.
§ 2
4. Naziemne i wgłębne składy materiałów wybu
chowych chroni się w sposób uzgodniony z właściwy
mi organami Policji na podstawie odrębnych przepi
sów.
Rozdział 3
Przewożenie i przenoszenie środków strzałowych
i sprzętu strzałowego
§ 2
5. W zakładzie górniczym środki strzałowe prze
wozi się i przenosi w oryginalnych opakowaniach fa
brycznych lub w przeznaczonych do tego celu i odpo
wiednio przystosowanych naczyniach, stosując środki
transportu gwarantujące bezpieczeństwo ludzi i ochro
nę mienia oraz ciągłość ruchu zakładu górniczego,
a w szczególności bezpieczeństwo osób:
1) zatrudnionych bezpośrednio podczas przewożenia
i przenoszenia środków strzałowych;
2) przebywających na trasie przewożenia lub przeno
szenia środków strzałowych.
§ 2
6.
1. W zakładzie górniczym środki strzałowe
przewozi się:
1) specjalnymi wozami lub pojazdami kopalnianymi
— szynowymi lub oponowymi, a także ruchomymi
składami materiałów wybuchowych dopuszczony
mi do stosowania w zakładach górniczych;
2) pojazdami samochodowymi, zgodnie z wymaga
niami określonymi w odrębnych przepisach.
2. Sprzęt strzałowy można przewozić pojazdami,
o których mowa w ust. 1, na warunkach określonych
w decyzji dopuszczającej lub w dokumentacjach tech
nicznych tych pojazdów.
§ 2
7. Podczas przewożenia i przenoszenia środki
strzałowe zabezpiecza się przed zetknięciem z otwar
tym płomieniem, iskrami, urządzeniami, przewodami
elektrycznymi oraz przed temperaturą przekraczającą
50°C, a także tarciem, uderzeniem, zawilgoceniem oraz
możliwością przejęcia tych środków przez osoby nie
upoważnione.
§ 2
8.
1. Niedozwolone jest przewożenie:
1) luzem paczek naboi i środków inicjujących oraz ła
dunków materiałów wybuchowych;
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4607 — Poz. 655
2) materiałów wybuchowych razem ze środkami ini
cjującymi.
2. Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do przewoże
nia środków strzałowych w składach ruchomych, po
jazdach samochodowych, o których mowa w § 26 ust.1
pkt 2, oraz w pojazdach oponowych dopuszczonych do
stosowania w podziemnych zakładach górniczych
z przeznaczeniem do przewozu środków strzałowych.
§ 2
9. Podczas przewożenia środków strzałowych,
w celu zachowania bezpieczeństwa, wstrzymuje się in
ny transport oraz wszelkie roboty na trasie ich przewo
żenia.
§ 30. Wozy kopalniane, którymi przewożone są
środki strzałowe, zaopatruje się w napis „Uwaga —
materiały wybuchowe”.
§ 3
1.
1. Przewóz ręczny środków strzałowych w wy
robiskach pochyłych jest niedozwolony.
2. Podczas ręcznego przewozu środków strzało
wych wozami w wyrobiskach poziomych zachowuje
się odstęp między wozami wynoszący co najmniej
10 m.
3. Odstęp między osobami przenoszącymi środki
strzałowe powinien wynosić co najmniej 5 m.
§ 3
2. Przewożenie środków strzałowych pociągami
w podziemnych wyrobiskach górniczych odbywa się
z zachowaniem następujących wymagań:
1) wozy ze środkami strzałowymi umieszcza się co
najmniej za dwoma pierwszymi pustymi wozami,
licząc od lokomotywy, przy czym jeden z tych wo
zów powinien być wozem osobowym do konwojo
wania transportu;
2) poza wozami, o których mowa w pkt 1, w skład po
ciągu nie mogą wchodzić inne wozy;
3) wozy ze środkami strzałowymi umieszcza się w ta
ki sposób, aby nie mogły na nie spadać iskry ze
zbieraka prądu lokomotywy przewodowej;
4) materiałów wybuchowych i środków inicjujących
nie przewozi się w tym samym pociągu, z wyjąt
kiem przypadków określonych w pkt 7—9;
5) prędkość jazdy pociągu nie może przekraczać pręd
kości ustalonej dla jazdy ludzi;
6) w pociągu mogą znajdować się tylko maszynista,
konwojent pociągu, wydawca materiałów wybu
chowych lub osoba nadzorująca transport;
7) puszki strzałowe z materiałami wybuchowymi oraz
ładownice z zapalnikami elektrycznymi mogą być
przewożone w pociągu przewożącym załogę tylko
wtedy, jeżeli wóz, w którym znajdują się środki
strzałowe, jest konwojowany i oddzielony od wo
zów zajętych przez załogę co najmniej dwoma pu
stymi wozami;
8) osoby przenoszące środki strzałowe korzystające
z pociągu powinny wsiadać do wyznaczonych dla
nich wozów na końcu pociągu; wozy te oddziela się
od reszty pociągu co najmniej dwoma pustymi wo
zami;
9) w pociągu przewożącym wyłącznie górników strza
łowych ze środkami strzałowymi, ładownice z za
palnikami elektrycznymi umieszcza się w osobnym
wozie, oddzielonym od lokomotywy co najmniej
dwoma pustymi wozami, a materiał wybuchowy
w opakowaniach fabrycznych umieszcza się w wo
zach przeznaczonych do transportu materiałów
wybuchowych znajdujących się na końcu pociągu.
§ 3
3. Osoby przenoszące środki strzałowe nie mo
gą zjeżdżać i wyjeżdżać szybami, szybikami i wyrobi
skami pochyłymi w tej samej klatce lub wozie, w któ
rym znajdują się inne osoby niż osoby dozoru ruchu
górniczego.
§ 3
4.
1. Przewóz środków strzałowych klatkami wy
ciągu szybowego:
1) odbywa się wyłącznie w wozach specjalnie do tego
celu przystosowanych;
2) nie może odbywać się w czasie przeznaczonym na
jazdę ludzi;
3) nie może przekraczać prędkości przewidzianej dla
jazdy ludzi.
2. Podczas przewozu, o którym mowa w ust. 1, uży
cie drugiej klatki tego samego wyciągu szybowego lub
innego piętra tej samej klatki do innych celów jest nie
dopuszczalne.
3. Jazda wydawcy materiałów wybuchowych oraz
jazda osoby nadzorującej przewóz środków strzało
wych klatką wyciągu szybowego, którą przewozi się
środki strzałowe, odbywa się tylko na innym, pustym
piętrze tej klatki.
4. Jazda innych osób niż osoby, o których mowa
w ust. 3, w klatce wyciągu szybowego, którą przewozi
się środki strzałowe, jest niedozwolona.
5. Osoby, o których mowa w ust. 3, powinny zawia
domić każdorazowo maszynistę maszyny wyciągowej
oraz sygnalistów na nadszybiu i podszybiach o rozpo
częciu i zakończeniu przewozu środków strzałowych.
§ 3
5.
1. Przewóz środków strzałowych szybowym
wyciągiem kubłowym odbywa się z prędkością przewi
dzianą dla jazdy ludzi i poza czasem przeznaczonym na
tę jazdę.
2. Ârodki strzałowe przewozi się wyciągiem kubło
wym bezpośrednio przed przystąpieniem do ładowa
nia otworów strzałowych.
3. Podczas przewozu kubłem: środków inicjują
cych, naboi udarowych oraz materiałów wybucho
wych w ilości powyżej 25 kg, w kuble może przebywać
tylko osoba wykonująca roboty strzałowe.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4608 — Poz. 655
4. Podczas przewozu kubłem materiałów wybucho
wych w ilości do 25 kg, w kuble oprócz osoby, o której
mowa w ust. 3, może przebywać tylko jedna osoba
uprawniona do wykonywania robót strzałowych albo
osoba dozoru ruchu górniczego.
5. ¸adowanie środków strzałowych do kubła odby
wa się wyłącznie wtedy, gdy kubeł spoczywa na za
mkniętych klapach szybowych, a lina wyciągu jest na
pięta.
6. Wyładowanie środków strzałowych z kubła od
bywa się wyłącznie po uprzednim odczepieniu liny wy
ciągowej od kubła.
7. Czynności związane z załadowaniem i wyłado
waniem środków strzałowych powinny wykonywać
wyłącznie osoby wykonujące roboty strzałowe; czyn
ności te nadzorowane są przez osoby dozoru ruchu
górniczego.
§ 3
6. Przewóz środków strzałowych w wyrobiskach
pochyłych:
1) jest dozwolony wyłącznie urządzeniami, które są
dopuszczone do stosowania w zakładach górni
czych do jazdy ludzi;
2) powinien odbywać się poza jazdą ludzi, w obecno
ści osób zatrudnionych podczas przewozu oraz
pod nadzorem osób dozoru ruchu.
§ 3
7.
1. Przewóz środków strzałowych przenośnika
mi taśmowymi jest dozwolony wyłącznie przenośnika
mi dopuszczonymi do stosowania w zakładach górni
czych do jazdy ludzi i pod nadzorem osoby dozoru ru
chu górniczego.
2. Podczas przewozu środków strzałowych przeno
śnikami taśmowymi powinny być spełnione następu
jące wymagania:
1) przewóz odbywa się poza jazdą ludzi;
2) wsiadanie i wysiadanie osób przewożących środki
strzałowe powinno odbywać się po zatrzymaniu
ruchu przenośnika;
3) w wyrobiskach i na przenośniku mogą przebywać
wyłącznie pracownicy zatrudnieni przy przewozie
środków strzałowych i obsłudze urządzeń oraz oso
by dozoru ruchu górniczego nadzorujące przewóz;
4) osoby jadące na taśmie przenośnika powinny za
bezpieczyć naczynia zawierające środki strzałowe
przed ewentualnym ich stoczeniem;
5) odstęp między jadącymi nie może być mniejszy niż
10 m;
6) rozpoczęcie i zakończenie przewozu środków strza
łowych odpowiednio się sygnalizuje.
§ 3
8.
1. Przewóz środków strzałowych jest dozwo
lony wyłącznie kolejkami dopuszczonymi do stosowa
nia w zakładach górniczych do jazdy ludzi.
2. Przewóz środków strzałowych kolejkami, o któ
rych mowa w ust. 1, odbywa się poza jazdą ludzi, wy
łącznie w obecności osób zatrudnionych przy tym prze
wozie oraz pod nadzorem osoby dozoru ruchu górni
czego.
§ 3
9.
1. Podczas przewozu środków strzałowych
wyciągami krzesełkowymi powinny być spełnione na
stępujące wymagania:
1) przewóz odbywa się pod nadzorem osoby dozoru
ruchu górniczego i poza jazdą ludzi;
2) naczynia zawierające środki strzałowe powinny
spoczywać na kolanach jadącego;
3) odległość między osobami przewożącymi środki
strzałowe powinna być większa niż 20 m;
4) wsiadanie i wysiadanie osób przewożących środki
strzałowe powinno odbywać się po zatrzymaniu
ruchu wyciągu.
2. Ciężar jadącego, wraz z naczyniami zawierają
cym środki strzałowe, nie może przekroczyć użyteczne
go udźwigu krzesełka.
3. Przewóz środków strzałowych wyciągiem krze
sełkowym może odbywać się także z użyciem pojemni
ków przystosowanych do kształtu krzesełek i do nich
przymocowanych, poza jazdą ludzi.
4. Ciężar pojemnika wraz z środkami strzałowymi
nie może przekraczać użytecznego udźwigu krzesełka.
5. Załadowanie i wyładowanie środków strzało
wych odbywa się po zatrzymaniu ruchu wyciągu.
Rozdział 4
Używanie środków strzałowych
i sprzętu strzałowego do robót strzałowych
§ 40.
1. Dla każdego miejsca wykonywania robót
strzałowych sporządza się metrykę strzałową albo do
kumentację strzałową, w zależności od rodzaju robót
strzałowych, ich złożoności oraz warunków, w których
roboty te są wykonywane.
2. Metryka strzałowa zawiera:
1) część opisową, która powinna określać:
a) miejsce wykonywania robót strzałowych, w za
leżności od rodzaju zakładu górniczego — na
zwę przodka lub wyrobiska, z uwzględnieniem
w szczególności pokładu, złoża, poziomu,
b) cel robót strzałowych lub rodzaj techniki strzel
niczej,
c) stopień albo kategorię zagrożeń naturalnych,
zgodnie z obowiązującym zaliczeniem miejsca
(pokładu, złoża, poziomu, rejonu) wykonywania
robót strzałowych,
d) rodzaje używanych materiałów wybuchowych,
w tym środków inicjujących i zapalających,
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4609 — Poz. 655
e) sposób łączenia zapalników,
f) sposób inicjowania (pobudzania) ładunków ma
teriałów wybuchowych,
g) maksymalną liczbę otworów strzałowych (ła
dunków) jednocześnie odpalanych,
h) maksymalny ładunek materiału wybuchowego
(pojedynczego otworu oraz w całej serii otwo
rów lub ładunków),
i) rodzaj i sposób wykonywania przybitki, stosowa
ny sprzęt strzałowy w szczególności zapalarki,
przewody, urządzenia do ładowania otworów
oraz omomierze strzałowe,
j) dodatkowe warunki dotyczące sposobu wykony
wania robót strzałowych oraz zachowania okre
ślonych rygorów związanych ze zwalczaniem za
grożeń;
2) część rysunkową zawierającą szkic rozmieszczenia
otworów strzałowych — ładunków materiału wy
buchowego, z oznaczeniem kolejności stopni opóź
nień zapalników w poszczególnych otworach strza
łowych.
3. Dokumentacja strzałowa powinna spełniać wy
magania określone dla sporządzania metryk strzało
wych, a w zależności od potrzeb uzasadnionych wzglę
dami technicznymi i bezpieczeństwa — dodatkowo po
winna zawierać:
1) obliczenia parametrów strzelania oraz zasięgu
szkodliwych drgań sejsmicznych;
2) opis organizacji i sposobu dostawy środków strza
łowych na miejsce strzelania, przygotowania ła
dunków materiałów wybuchowych, ładowania
i odpalania tych ładunków, a także sposób zabez
pieczenia przed skutkami strzelania;
3) szkice ładunków materiałów wybuchowych (ich
konstrukcje);
4) mapy górnicze z oznaczeniem stref zagrożeń oraz
miejsc zabezpieczeń.
4. Dokumentację i metrykę, o których mowa
w ust. 1, sporządzają służby strzałowe zakładu górni
czego.
5. Dokumentację strzałową zatwierdza kierownik
ruchu zakładu górniczego, a metrykę strzałową — kie
rownik działu robót górniczych zakładu górniczego.
6. Osoby wykonujące i dozorujące prace związane
z robotami strzałowymi powinny przestrzegać ustaleń
zawartych odpowiednio w metryce strzałowej albo do
kumentacji strzałowej.
§ 4
1.
1. Osoba wykonująca roboty strzałowe powin
na używać wyłącznie tych środków strzałowych
i sprzętu strzałowego, które zostały jej wydane w zakła
dzie górniczym.
2. Po każdej zmianie roboczej niezużyte środki
strzałowe, dziennik strzałowy i puste naczynia, którymi
transportowano te środki, zwraca się do składu mate
riałów wybuchowych.
3. Puste naczynia, którymi transportowano środki
strzałowe, mogą być zwracane i przechowywane w in
nym niż skład materiałów wybuchowych pomieszcze
niu, specjalnie wyznaczonym do tego celu przez kie
rownika ruchu zakładu górniczego.
4. Po każdej zmianie roboczej sprzęt strzałowy
zwraca się do pomieszczenia wyznaczonego przez kie
rownika ruchu zakładu górniczego.
§ 4
2.
1. Osoba wykonująca roboty strzałowe ewi
dencjonuje pobrane i zużyte środki strzałowe oraz roz
licza się z nich.
2. Natychmiast po załadowaniu otworów strzało
wych środkami strzałowymi, przed ich odpaleniem,
osoba wykonująca roboty strzałowe wpisuje ilość zała
dowanych środków strzałowych do ewidencji, o której
mowa w ust. 1.
§ 4
3. W przypadku stwierdzenia nieodpowiedniej
jakości środków strzałowych oraz w przypadku stwier
dzenia braku odpowiedniego lub wadliwego działania
sprzętu strzałowego wykonywanie robót strzałowych
jest niedozwolone.
§ 4
4.
1. Każdorazowo uzbraja się i zakłada wyłącz
nie tyle naboi i ładunków materiałów wybuchowych,
ile będzie jednorazowo odpalonych.
2. Uzbrojone i założone naboje i ładunki materia
łów wybuchowych niezwłocznie się odpala.
§ 4
5.
1. Dzielenie, łamanie naboi materiałów wybu
chowych oraz usypywanie z naboi materiału wybucho
wego jest niedozwolone, o ile decyzja o dopuszczeniu
do stosowania w zakładach górniczych nie stanowi
inaczej.
2. Niszczenie środków strzałowych jest niedozwo
lone.
§ 4
6.
1. Tylko w obecności osoby dozoru ruchu gór
niczego wykonuje się następujące roboty strzałowe:
1) strzelanie długimi otworami;
2) odpalanie centralne z powierzchni;
3) odpalanie grupowe;
4) odpalanie zza tamy strzałowej;
5) roboty torpedujące, prowadzone w zakładach gór
niczych wydobywających kopaliny otworami
wiertniczymi;
6) przy opróbowaniu otworów wiertniczych;
7) przy pracach sejsmicznych;
8) w szybach, szybikach i nadsięwłomach;
9) w podziemnych zakładach górniczych w warun
kach szczególnego zagrożenia, na zasadach okre
ślonych w odrębnych przepisach.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4610 — Poz. 655
2. Dla robót strzałowych, o których mowa w ust. 1,
sporządza się dokumentację strzałową.
3. Dla robót strzałowych wykonywanych w zakła
dach górniczych wydobywających rudy miedzi oraz
cynku i ołowiu, o których mowa w ust. 1 pkt 3, nie wy
maga się sporządzenia dokumentacji strzałowej.
§ 4
7.
1. Przed przystąpieniem do ładowania środ
ków strzałowych:
1) usuwa się z przodka lub odpowiednio zabezpiecza
przed uszkodzeniem narzędzia, kable, przyrządy,
urządzenia mechaniczne i sprzęt strzałowy;
2) osoby niezatrudnione przy pracach związanych z ła
dowaniem środków strzałowych wycofuje się do
miejsc bezpiecznych, z wyjątkiem osób upoważ
nionych do kontrolowania robót strzałowych;
3) dojścia do miejsca ładowania środków strzałowych
do otworów strzałowych zabezpiecza się przed do
stępem osób nieupoważnionych.
2. W podziemnych zakładach górniczych wydoby
wających węgiel kamienny osoba dozoru ruchu górni
czego udziela pisemnie zezwolenia na ładowanie i od
palanie środków strzałowych.
§ 4
8.
1. Przed przystąpieniem do wykonywania
czynności związanych z odpalaniem ładunków mate
riałów wybuchowych:
1) wycofuje się ludzi do miejsc bezpiecznych, wyzna
czonych pisemnie przez osobę dozoru ruchu górni
czego;
2) zabezpiecza się dojścia do strefy zagrożenia przez
ustawienie posterunków obsadzonych pracowni
kami szczególnie sumiennymi i zdyscyplinowany
mi, a w razie braku potrzebnej liczby pracowników
— przez założenie zagród ze znakami ostrzegaw
czymi, w szczególności tablicami, lampami, czer
wonym światłem lub czerwonymi chorągiewkami.
2. W podziemnych zakładach górniczych osoba wy
konująca roboty strzałowe osobiście wyznacza i odpro
wadza pracowników zabezpieczających dojścia do
miejsca wykonywania robót strzałowych oraz odwołu
je tych pracowników po wykonaniu robót strzałowych.
Kierownik ruchu zakładu górniczego może ustalić inny
sposób zabezpieczenia dojść do miejsca wykonywania
robót strzałowych.
3. Bezpośrednio przed odpaleniem ładunków ma
teriałów wybuchowych, osoba wykonująca roboty
strzałowe powinna poprzedzić czynność odpalania
okrzykiem „Odpala się!”.
§ 4
9.
1. W przypadku gdy nie odpaliły wszystkie ła
dunki materiałów wybuchowych lub istnieje co do te
go wątpliwość, osoba wykonująca roboty strzałowe
może wejść do miejsca załadowania materiałami wy
buchowymi dopiero po upływie 15 minut od chwili od
palenia.
2. W przypadku gdy po włączeniu zapalarki nie na
stąpiło odpalenie ładunków materiałów wybucho
wych, osoba wykonująca roboty strzałowe powinna
zbadać i usunąć przyczynę nieodpalenia oraz powtó
rzyć odpalenie.
§ 50.
1. Osoba wykonująca roboty strzałowe prze
prowadza kontrolę miejsca wykonywania tych robót
w celu wykrycia ewentualnych niewypałów.
2. Kontrolę miejsca wykonywania robót strzało
wych przeprowadza się:
1) przed rozpoczęciem pracy;
2) przed przystąpieniem do wiercenia otworów strza
łowych;
3) po odpaleniu ładunków materiałów wybucho
wych, jeżeli ustalona organizacja robót strzało
wych na to pozwala.
3. Kontrolę, o której mowa w ust. 1, może przepro
wadzać inna osoba niż wykonująca roboty strzałowe,
jeżeli posiada uprawnienia do wykonywania tych ro
bót; w takich przypadkach zakres i sposób przeprowa
dzania kontroli ustala kierownik ruchu zakładu górni
czego.
4. Każdy stwierdzony niewypał zgłasza się osobie
dozoru ruchu górniczego.
5. Niewypał powinien być likwidowany w obecno
ści osoby dozoru ruchu górniczego.
6. Likwidowanie niewypału odbywa się w sposób
uniemożliwiający jego przypadkowy wybuch.
7. W zasięgu zagrożenia ewentualnym wybuchem
niewypału mogą być wykonywane wyłącznie prace
związane z jego likwidowaniem.
8. W przypadku niemożności likwidowania niewy
pału na zmianie roboczej, podczas której został on
stwierdzony, osoba wykonująca roboty strzałowe po
zostaje w pobliżu miejsca niewypału do czasu przyby
cia osoby wykonującej roboty strzałowe na następnej
zmianie lub osoby dozoru ruchu górniczego albo miej
sce to zabezpiecza przed dostępem osób nieupoważ
nionych i zawiadamia o tym niezwłocznie osobę dozo
ru ruchu górniczego dozorującą roboty strzałowe.
9. Szczegółowe sposoby likwidowania niewypałów
określają przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny
pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego za
bezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górni
czych.
§ 5
1.
1. Osoba wykonująca roboty strzałowe osobi
ście przygotowuje, załadowuje i przyłącza do sieci
strzałowej oraz odpala ładunki materiałów wybucho
wych.
2. W odkrywkowych zakładach górniczych oraz za
kładach górniczych wydobywających kopaliny otwora
mi wiertniczymi, odstąpienie od wymagań, o których
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4611 — Poz. 655
mowa w ust. 1, ustala się w organizacji robót strzało
wych.
3. W podziemnych zakładach górniczych kierownik
ruchu zakładu górniczego, ustalając rodzaj, miejsce,
a także warunki bezpiecznego wykonywania robót
strzałowych, może zezwolić na odstąpienie od wyma
gań, o których mowa w ust. 1.
4. W przypadku niemożności odpalenia ładunków
materiałów wybuchowych, osoba wykonująca roboty
strzałowe niezwłocznie zabezpiecza ładunki przed
przypadkowym wybuchem i przed dostępem do nich
osób nieupoważnionych oraz zawiadamia osobę dozo
ru ruchu górniczego dozorującą roboty strzałowe.
§ 5
2.
1. Osoby zatrudnione podczas wykonywania
czynności związanych z zapalnikami elektrycznymi nie
mogą używać wyrobów, w tym odzieży, bielizny i obu
wia, gromadzących ładunki elektryczności statycznej,
zdolnych do zainicjowania środków strzałowych.
2. Zapalniki elektryczne powinny być chronione
przed bezpośrednim zetknięciem się z jakimkolwiek
źródłem lub przewodnikiem prądu elektrycznego.
§ 5
3. Uzbrajanie i przygotowanie naboi udarowych
odbywa się w miejscu wykonywania robót strzało
wych, bezpośrednio przed ich użyciem. W wyjątko
wych przypadkach, uzasadnionych względami bezpie
czeństwa, czynności te mogą być wykonywane w in
nym bezpiecznym miejscu, wyznaczonym przez kie
rownika służby strzałowej.
§ 5
4.
1. Końcówki przewodów zapalnika elektrycz
nego powinny być zwarte i izolowane do chwili rozpo
częcia wykonywania połączeń obwodu strzałowego.
2. Zapalniki elektryczne łączy się ze sobą w obwód
zapalnikowy w przodku:
1) za pomocą szybkozłączy — dla ich połączenia sze
regowego;
2) za pośrednictwem anten z nieizolowanego drutu
miedzianego — dla ich połączenia równoległego
i trójpierścieniowego;
3) przez skręcenie końcówek ze sobą i zaizolowanie —
dla ich połączenia szeregowo-równoległego sku
pionego lub równoległo-szeregowego skupione
go.
3. Rodzaj połączenia ze sobą zapalników elektrycz
nych powinien zapewniać oporność zastępczą obwodu
zapalnikowego, co najmniej dwukrotnie niższą od
oporności urabianej skały.
§ 5
5.
1. Linia strzałowa elektryczna powinna być
obustronnie zwarta, aż do momentu przystąpienia do
odpalania.
2. ¸ączenie obwodów zapalnikowych z przodkowy
mi przewodami ochronnymi, a także z linią strzałową
jest dozwolone bezpośrednio przed przystąpieniem do
odpalania.
3. Wszystkie złącza linii strzałowej wykonuje się
starannie i izoluje.
4. Przyłączenie przewodów linii strzałowej do zapa
larki elektrycznej na stanowisku odpalania jest dopusz
czalne po uprzednim skontrolowaniu oporności obwo
du strzałowego — omomierzem strzałowym. Jeżeli są
stosowane zapalarki z blokadą oporności, za zgodą kie
rownika służby strzałowej, pomiaru takiego można nie
przeprowadzać.
5. Izolację linii strzałowych elektrycznych sprawdza
się przy pomocy miernika oporności izolacji co naj
mniej raz w miesiącu oraz każdorazowo po wystąpie
niu niewypałów. Wartość oporności izolacji nie może
być niższa niż 200 kΩ.
§ 5
6. Wykonywanie pomiarów oporności lub kon
troli ciągłości w obwodach strzałowych poza stanowi
skiem odpalania, w tym wyszukiwanie wadliwych za
palników elektrycznych w przodkach, za pomocą przy
rządów, które nie zostały do tego celu dopuszczone,
jest niedopuszczalne.
§ 5
7.
1. ¸ączenie w jeden obwód strzałowy zapalni
ków elektrycznych różnych klas jest niedopuszczalne.
2. ¸ączenie zapalników elektrycznych różnych ro
dzajów jest dopuszczalne.
§ 5
8. Do odpalania zapalników elektrycznych w ob
wodach strzałowych używa się wyłącznie zapalarek
elektrycznych o wydajności dostosowanej do liczby za
palników odpalanych jednocześnie.
§ 5
9.
1. Zapalarki, omomierze strzałowe, przyrządy
do pomiarów prądów błądzących i próbniki ciągłości
obwodów strzałowych powinny posiadać świadectwo
przydatności wystawione przez producenta. Nowe
świadectwo przydatności, po przeprowadzonej napra
wie sprzętu, może wystawić także jednostka, która
przeprowadziła jego naprawę.
2. Dla sprzętu, o którym mowa w ust. 1, prowadzi
się kartę ewidencyjną.
3. Sprzęt, o którym mowa w ust. 1, podlega kon
troli:
1) zewnętrznej — przeprowadzanej przez kierownika
służby strzałowej, co najmniej raz na kwartał, a tak
że każdorazowo w przypadku stwierdzenia jego
uszkodzenia lub wadliwego działania;
2) szczegółowej — przeprowadzanej przez:
a) producenta,
b) zakład naprawczy,
c) rzeczoznawcę,
d) właściciela sprzętu lub przedsiębiorcę upraw
nionego do przeprowadzania takiej kontroli, pod
nadzorem i na warunkach określonych przez rze
czoznawcę.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4612 — Poz. 655
4. Kontrolę, o której mowa w ust. 3 pkt 2, przepro
wadza się co najmniej raz w roku, a w przypadku sprzę
tu stosowanego w polach metanowych — co najmniej
raz na 6 miesięcy.
5. Wyniki przeprowadzonych kontroli odnotowuje
się w karcie ewidencyjnej i w świadectwie przydatności.
§ 60.
1. Klucz lub korbkę do uruchomienia zapalar
ki przechowuje osoba uprawniona do odpalania ładun
ków materiału wybuchowego lub przechowuje się pod
zamknięciem.
2. Klucz lub korbkę, o których mowa w ust. 1, uży
wa się dopiero w chwili odpalania.
§ 6
1.
1. Zapalarkę będącą w użyciu na danej zmia
nie przechowuje się w zamkniętej przodkowej skrzyni
strzałowej, w podręcznym albo ruchomym składzie
materiałów wybuchowych lub w innym miejscu wy
znaczonym przez kierownika służby strzałowej.
2. Przed zakończeniem zmiany roboczej zapalarkę
oddaje się na przechowanie do składu materiałów wy
buchowych lub innego pomieszczenia posiadającego
odpowiednie zamknięcie. Pomieszczenie to wyznacza
kierownik ruchu zakładu górniczego.
§ 6
2.
1. Kierownik służby strzałowej zakładu górni
czego zabezpiecza roboty strzałowe wykonywane
z użyciem zapalników elektrycznych przed możliwością
ich przedwczesnego odpalenia spowodowanego prą
dami błądzącymi.
2. Przed przystąpieniem po raz pierwszy do wyko
nania, w danym miejscu, robót strzałowych oraz
w przypadku stwierdzenia możliwości wystąpienia
prądów błądzących dokonuje się pomiarów natężenia
tych prądów.
3. Niezależnie od pomiarów, o których mowa
w ust. 2, w miejscach prowadzenia robót strzałowych
wykonuje się okresowe pomiary natężenia prądów
błądzących.
4. W przypadku wystąpienia prądów błądzących
o natężeniu przekraczającym połowę natężenia prądu
lub impulsu zapłonowego, bezpiecznych dla stosowa
nej klasy zapalników elektrycznych, prowadzenie robót
strzałowych z użyciem takich zapalników jest niedo
zwolone.
5. W zakładzie górniczym znajduje się instrukcja,
zatwierdzona przez kierownika ruchu zakładu górnicze
go, określająca:
1) odpowiedzialność właściwych służb za dokonywa
nie pomiarów prądów błądzących;
2) sposób dokumentowania wyników pomiarów;
3) sposób postępowania w zależności od wyników
pomiarów;
4) częstotliwość wykonywania pomiarów natężenia
prądów błądzących oraz stosowane do tego celu
przyrządy.
§ 6
3.
1. Wykonywanie robót strzałowych przy uży
ciu zapalników elektrycznych w pobliżu czynnych na
dajników fal elektromagnetycznych wysokiej częstotli
wości wymaga zachowania minimalnych odległości
obwodów strzałowych od urządzeń nadawczych, wy
noszących w zależności od mocy P nadajników:
1) 10 m — dla 0,5 W < P ≤ 2,5 W;
2) 30 m — dla 2,5 W < P ≤ 30 W;
3) 60 m — dla 30 W < P ≤ 100 W;
4) 100 m — dla 100 W < P ≤ 250 W;
5) 200 m — dla 250 W < P ≤ 1 kW;
6) 500 m — dla 1 kW < P ≤ 5 kW;
7) 1 500 m — dla 5 kW < P ≤ 50 kW;
8) 2 200 m — dla stacji radarowych.
2. W przypadku konieczności wykonywania robót
strzałowych w odległościach mniejszych od określo
nych w ust. 1, stosuje się dodatkowe środki bezpie
czeństwa, ustalone przez rzeczoznawcę i zatwierdzone
przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
3. Zapalniki elektryczne w pobliżu czynnych nadaj
ników wysokiej częstotliwości powinny mieć przewo
dy zapalnikowe zwinięte w motki i powinny znajdować
się wewnątrz metalowej osłony.
§ 6
4.
1. Ârodki strzałowe i sprzęt strzałowy powin
ny być używane z zachowaniem warunków określo
nych w decyzji o ich dopuszczeniu do stosowania w za
kładach górniczych.
2. Szczegółowe zasady używania środków strzało
wych w zakładach górniczych określa załącznik nr 3 do
rozporządzenia.
§ 6
5.
1. Ârodki strzałowe nienadające się do użytku
zwraca się producentowi lub unieszkodliwia.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego zarządza
unieszkodliwianie środków strzałowych, przy czym od
bywa się ono wyłącznie pod bezpośrednim nadzorem
kierownika służby strzałowej lub jego zastępcy.
3. Unieszkodliwianie środków strzałowych prze
prowadza się w bezpiecznej odległości od miejsc pra
cy, zabudowań, dróg publicznych oraz obiektów, urzą
dzeń i innych miejsc powszechnie dostępnych, w spo
sób zabezpieczający przed dostępem osób nieupoważ
nionych.
4. Szczegółowe zasady unieszkodliwiania środków
strzałowych nienadających się do użytku określają
przepisy dotyczące postępowania z odpadami.
§ 6
6.
1. Po każdym unieszkodliwieniu środków
strzałowych sporządza się protokół, który zawiera:
1) oznaczenie miejsca i czasu dokonanej czynności;
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4613 — Poz. 655
2) nazwiska osób, które dokonywały unieszkodliwie
nia środków strzałowych;
3) wyszczególnienie rodzajów i ilości unieszkodliwio
nych środków strzałowych;
4) określenie przyczyny unieszkodliwienia i sposobu
jego przeprowadzenia.
2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, podpisują
osoby, które dokonywały czynności unieszkodliwienia
środków strzałowych.
Rozdział 5
Szczegółowe zasady wykonywania robót
strzałowych w podziemnych zakładach górniczych
§ 6
7.
1. Wykonywanie robót strzałowych w promie
niu mniejszym niż 30 m od komory składowej składu
materiałów wybuchowych, w której znajdują się środ
ki strzałowe, jest niedozwolone.
2. Przebywanie ludzi w składzie materiałów wybu
chowych, w którym znajdują się środki strzałowe, pod
czas wykonywania robót strzałowych w promieniu
mniejszym niż 100 m od komory składowej, jest niedo
zwolone.
3. ¸ ączna wielkość ładunków materiałów wybucho
wych odpalanych jednocześnie podczas wykonywa
nia robót strzałowych w promieniu mniejszym niż
100 m od komory składowej składu materiałów wybu
chowych nie może przekraczać 20 kg.
§ 6
8.
1. Podczas stosowania zapalników elektrycz
nych, przewody linii strzałowej w wyrobiskach koryta
rzowych zelektryfikowanych prowadzi się po ociosach,
a w polach niemetanowych mogą być prowadzone tak
że pod stropem; przy czym na ociosach lub pod stro
pem nie mogą znajdować się przewody elektryczne
pod napięciem. Przewody linii strzałowej nie mogą sty
kać się z przedmiotami metalowymi i innymi przed
miotami przewodzącymi prąd.
2. W uzasadnionych przypadkach linia strzałowa
może być prowadzona po ociosie lub pod stropem, na
których znajdują się przewody elektryczne pod napię
ciem, jeżeli:
1) jest wykonana z przewodu strzałowego dwużyło
wego ze wspólną powłoką zewnętrzną;
2) znajduje się w odległości co najmniej 20 cm od
przewodów elektrycznych;
3) jest wykonana z jednego odcinka lub poszczególne
jej odcinki są łączone za pomocą dopuszczonych
skrzynek łączeniowych;
4) jest kontrolowana przez strzałowego przed każdym
strzelaniem.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do przodkowych
przewodów strzałowych ochronnych wykonanych
z pojedynczych odcinków; długość tych przewodów
nie może przekraczać 10 m, a w zakładach rud metali
nieżelaznych — 20 m.
4. Podczas centralnego lub grupowego odpalania
ładunków materiałów wybuchowych wykonuje się sta
łe linie strzałowe magistralne z przewodów dwużyło
wych oraz stosuje się zwieracze:
1) w odległości do 10 m za każdym miejscem rozgałę
zienia przewodów linii strzałowej magistralnej;
2) na przewodach linii strzałowej przodka lub grupy
przodków w odległości do 10 m od miejsca przyłą
czenia ich do przewodów linii strzałowej magistral
nej.
5. Dopuszczalne jest stosowanie linii strzałowych
wykonanych z przewodów oponowych czterożyło
wych jako linii dwużyłowych, jeżeli ich żyły są połączo
ne równolegle parami.
6. Każdy przodek, w którym wykonywane są robo
ty strzałowe, powinien mieć oddzielną linię strzałową,
z wyjątkiem przypadków stosowania strzelania central
nego lub grupowego.
7. Odległość między stanowiskami przyłączenia za
palarek powinna wynosić co najmniej 10 m.
§ 6
9.
1. Miejsca schronienia pracowników i stano
wiska odpalania ładunków wyznacza się i przystoso
wuje w taki sposób, aby zapewniona była skuteczna
ochrona przed rozrzutem odłamków, oberwaniem się
skał oraz przed gazami postrzałowymi.
2. W wyrobiskach korytarzowych miejsca i stano
wiska, o których mowa w ust. 1, lokalizuje się w schro
nie, we wnęce lub za załamaniem wyrobiska. Miejsca
i stanowiska za załamaniem powinny być usytuowane
co najmniej 10 m od naroża załamania.
3. Miejsca i stanowiska, o których mowa w ust. 1 i 2,
wyznacza pisemnie osoba dozoru ruchu górniczego
dozorująca roboty strzałowe.
4. Schrony i wnęki zabezpiecza się także przed
odłamkami odbitymi.
§ 70. Pracownicy nie powinni znajdować się mię
dzy miejscem odpalania a posterunkami lub zagroda
mi zabezpieczającymi wejście do tego miejsca.
§ 7
1. Dozwolone jest wykonywanie robót strzało
wych w miejscach zaburzeń tektonicznych wyłącznie
na podstawie pisemnej zgody kierownika działu robót
górniczych.
§ 7
2. W przypadku prowadzenia przodka w kierun
ku innego wyrobiska, kierownik działu robót górni
czych ustala okres, w którym zabezpiecza się dojście do
miejsca spodziewanego przebicia.
§ 7
3.
1. Otwór strzałowy załadowany środkami
strzałowymi zamyka się przybitką.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4614 — Poz. 655
2. W zakładach górniczych wydobywających kopa
linę niepalną w polach niemetanowych podczas strze
lań urabiających można, za zgodą kierownika ruchu za
kładu górniczego, odstąpić od zamknięcia przybitką za
ładowanego środkami strzałowymi otworu strzałowe
go, pod warunkiem ż e jego długość nie przekracza 6 m.
3. Rodzaje przybitki otworów strzałowych oraz spo
sób ich wykonywania określają odrębne przepisy.
§ 7
4.
1. Po wykonaniu wszystkich czynności przygo
towawczych, poprzedzających odpalenie, osoba wyko
nująca roboty strzałowe powinna opuścić miejsce za
ładowania materiałów wybuchowych jako ostatnia,
zaś po odpaleniu ładunków wchodzić do tego miejsca
jako pierwsza.
2. Przepis ust. 1, w zakresie wchodzenia do miejsca
odpalania ładunków, nie dotyczy robót strzałowych
wykonywanych w wyrobiskach zagrożonych tąpania
mi oraz strzelania centralnego i grupowego.
3. Inne osoby niż wymieniona w ust. 1 mogą wejść
do przodka po odpaleniu ładunków materiałów wybu
chowych tylko za zgodą osoby wykonującej roboty
strzałowe.
4. Wejście, o którym mowa w ust. 1—3, jest dozwo
lone dopiero po rozrzedzeniu gazów postrzałowych,
jednak nie wcześniej niż po upływie 5 minut.
§ 7
5. Podczas wykonywania robót strzałowych na
powierzchni podziemnych zakładów górniczych stosu
je się odpowiednio przepisy dotyczące wykonywania
robót strzałowych w odkrywkowych zakładach górni
czych.
Rozdział 6
Szczegółowe zasady wykonywania robót strzałowych
w odkrywkowych zakładach górniczych, w zakładach
górniczych wydobywających kopaliny otworami wiert
niczymi oraz przy wykonywaniu robót geologicznych
§ 7
6.
1. Otwór strzałowy załadowany środkami
strzałowymi zamyka się przybitką, z wyjątkiem tych
metod strzelania, które nie wymagają stosowania przy
bitki.
2. Do wykonywania przybitki stosuje się materiały
niepalne, które umożliwią całkowite wypełnienie
otworu strzałowego od załadowanych środków strza
łowych do wylotu tego otworu.
3. Rodzaj i sposób wypełnienia przybitką otworu
strzałowego określa metryka strzałowa albo dokumen
tacja strzałowa.
4. W długich otworach strzałowych minimalna dłu
gość przybitki wynosi co najmniej 0,75 zabioru oblicze
niowego.
§ 7
7.
1. Stałe linie przewodów strzałowych prowa
dzi się na izolatorach.
2. W przypadku stosowania zwijanej linii strzało
wej, przewody nie mogą stykać się z przedmiotami me
talowymi oraz przewodzącymi prąd.
§ 7
8.
1. Wokół miejsca prowadzenia robót strzało
wych wyznacza się strefę zagrożenia, w sposób okre
ślony w załączniku nr 4 do rozporządzenia, w obrębie
której powinno być zapewnione bezpieczeństwo ludzi
i ochrona mienia przed skutkami odstrzałów.
2. Wewnątrz strefy zagrożenia urządza się odrębne
schrony o odpowiedniej wielkości i wytrzymałości na
uderzenia odłamków, przeznaczone do ochrony znaj
dujących się w strefie zagrożenia osób wykonujących
i nadzorujących roboty strzałowe oraz pozostałej
załogi.
§ 7
9.
1. Odpalanie ładunków materiałów wybucho
wych odbywa się w porze najmniejszego nasilenia pra
cy i ruchu w pobliżu strefy zagrożenia.
2. Czas odpalania ładunku materiału wybuchowe
go oraz objaśnienie sygnałów ostrzegawczych podaje
się do wiadomości pracownikom i osobom postron
nym przez ogłoszenie na tablicach ostrzegawczych,
umieszczonych na terenie zakładu górniczego oraz
przy drogach i innych dojściach do strefy zagrożenia.
Obowiązek ten spoczywa na przedsiębiorcy.
3. Przedsiębiorca zawiadamia właściwy miejscowo
organ samorządu terytorialnego o miejscu, terminie
i czasie wyznaczonym do odpalania ładunków materia
łu wybuchowego.
§ 80.
1. W związku z odpalaniem ładunku materia
łu wybuchowego, osoba wykonująca roboty strzałowe
powinna nadać następujące ostrzegawcze sygnały
dźwiękowe słyszalne w całej strefie zagrożenia:
1) sygnał pierwszy — jeden ciągły ton, oznaczający
„uprzedzenie”, nadawany po ukończeniu ładowa
nia materiałów wybuchowych, lecz przed wykona
niem obwodu strzałowego; na sygnał ten wszyst
kie osoby niezatrudnione do wykonywania czynno
ści odpalania powinny udać się do schronów lub
poza strefę rozrzutu odłamków, a posterunki zabez
pieczające zająć wyznaczone stanowiska;
2) sygnał drugi — dwa ciągłe, bezpośrednio po sobie
następujące tony, oznaczający „przygotowanie do
odpalania”, nadawany po stwierdzeniu wycofania
ludzi do schronów; na sygnał ten osoba wykonują
ca roboty strzałowe przygotowuje się do zapalania
lontów lub bada opór obwodu strzałowego, a na
stępnie przyłącza zapalarkę do linii strzałowej;
3) sygnał trzeci — jeden krótki ton, oznaczający „od
palanie”, nadawany tuż przed zapaleniem lontów
lub uruchomieniem zapalarki;
4) sygnał czwarty — trzy ciągłe, bezpośrednio po so
bie następujące tony, oznaczający „odwołanie”,
nadawany po upewnieniu się, że wszystkie ładun
ki materiału wybuchowego odpaliły, jednak nie
wcześniej niż po upływie 5 minut od momentu
odpalenia; na sygnał ten posterunki zabezpieczają
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4615 — Poz. 655
ce oraz pozostali pracownicy mogą opuścić schro
ny.
2. Od chwili nadania pierwszego sygnału do chwili
nadania czwartego sygnału, o których mowa w ust. 1,
ruch w strefie zagrożenia wstrzymuje się, a dojście do
tej strefy obstawia się posterunkami zabezpieczający
mi; drogi o większym nasileniu ruchu zabezpiecza się
dodatkowo zaporami.
§ 8
1.
1. Wykonywanie robót strzałowych podczas
mgły lub śnieżycy jest niedozwolone.
2. Wykonywanie robót strzałowych po zapadnięciu
zmroku może się odbywać tylko za zgodą kierownika
ruchu zakładu górniczego, pod warunkiem zastosowa
nia oświetlenia zapewniającego widoczność w miejscu
wykonywania robót strzałowych i w strefie zagrożenia;
warunki bezpiecznego wykonywania robót strzało
wych po zapadnięciu zmroku określa kierownik ruchu
zakładu górniczego.
3. W przypadku prowadzenia robót strzałowych po
zapadnięciu zmroku, oprócz dźwiękowych sygnałów
ostrzegawczych, o których mowa w § 80 ust. 1, stosu
je się także sygnały świetlne o odpowiedniej częstotli
wości i długości błysków, widzialne w całej strefie za
grożenia.
§ 8
2.
1. Roboty strzałowe prowadzone z użyciem za
palników elektrycznych wykonuje się, jeżeli odległość
wykonywania tych robót jest większa niż:
1) 300 m — w przypadku zapalników elektrycznych
klasy 0,2 A,
2) 200 m — w przypadku zapalników elektrycznych
klasy 0,45 A,
3) 100 m — w przypadku zapalników elektrycznych
klasy 2 A
— od energetycznych linii napowietrznych wysokiego
napięcia i przewodów trakcyjnych kolei elektrycznej.
2. W przypadku gdy występuje konieczność wyko
nywania robót strzałowych w odległościach mniej
szych niż określone w ust. 1, stosuje się dodatkowe
środki bezpieczeństwa, ustalone przez rzeczoznawcę
i zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górni
czego, lub stosuje się zapalniki nieelektryczne.
§ 8
3. Do wykonywania robót strzałowych w pod
ziemnych wyrobiskach górniczych odkrywkowych za
kładów górniczych stosuje się odpowiednio przepisy
rozdziału 5.
Rozdział 7
Przepisy końcowe
§ 8
4. Przepis § 3 w odniesieniu do środków strzało
wych stosuje się do dnia uzyskania przez Rzeczpospo
litą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
§ 8
5. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie
14 dni od dnia ogłoszenia.
Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej:
J. Hausner
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4616 — Poz. 655
Załączniki do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 1 kwietnia 2003 r. (poz. 655)
Załącznik nr 1
SZCZEGÓ¸OWE ZASADY PRZECHOWYWANIA ÂRODKÓW STRZA¸OWYCH I SPRZ¢TU STRZA¸OWEGO
W SK¸ADACH MATERIA¸ÓW WYBUCHOWYCH
1. Ârodki strzałowe przechowuje się w składach
materiałów wybuchowych zlokalizowanych w miej
scach zabezpieczonych przed wszelkiego rodzaju za
grożeniami górniczymi i wyładowaniami atmosferycz
nymi; składy te powinny znajdować się w takiej odle
głości od siebie, aby ewentualny wybuch środków
strzałowych w jednym składzie nie mógł spowodować
wybuchu w innym składzie.
2. Naziemne i wgłębne składy materiałów wybu
chowych lokalizuje się w miejscach:
1) suchych i nienarażonych na zalanie podczas powo
dzi,
2) dostępnych dla transportu kołowego.
2.
1. Przechowywanie środków strzałowych i sprzę
tu strzałowego w naziemnych składach materiałów
wybuchowych.
2.
2. Naziemne składy materiałów wybuchowych,
o których mowa w § 12 ust. 1 pkt 2 lit. c rozporządze
nia, ze względu na ich budowę dzieli się na:
1) składy materiałów wybuchowych — jako budynki
wolno stojące,
2) składy materiałów wybuchowych — jako szafki
pancerne lub opancerzone.
2.
3. Naziemne składy materiałów wybuchowych,
w zależności od maksymalnej pojemności dzieli się na
następujące klasy:
1) I — do 250 kg,
2) II — od 251 kg do 500 kg,
3) III — od 501 kg do 2 000 kg,
4) IV — od 2 001 kg do 5 000 kg,
5) V — od 5 001 kg do 10 000 kg,
6) VI — od 10 001 kg do 15 000 kg,
7) VII — od 15 001 kg do 20 000 kg,
8) VIII — od 20 001 kg do 50 000 kg.
2.
4. Naziemne oraz wgłębne składy materiałów
wybuchowych do głębokości 30 m lokalizuje się poza
terenami zabudowanymi, przy czym:
1) najmniejsza odległość między składami, jak rów
nież najmniejsza ich odległość od magazynów ła
two zapalnych materiałów o pojemności powyżej
2 000 litrów paliwa, sieci gazowych, stacji radio
wych, telewizyjnych i radarowych dla poszczegól
nych klas składów powinna wynosić:
a) I — 300 m,
b) II — 500 m,
c) III — 750 m,
d) IV— 1 000 m,
e) V — 1 300 m,
f) VI — 1 600 m,
g) VII — 1 900 m,
h) VIII — 3 700 m,
2) najmniejsza odległość od osiedli, dróg publicznych
i kolejowych, mostów, obiektów zakładów (fabryk),
zbiorników i linii wysokiego napięcia między skła
dami materiałów wybuchowych dla poszczegól
nych klas powinna wynosić:
a) I — 200 m,
b) II — 250 m,
c) III — 500 m,
d) IV — 750 m,
e) V — 900 m,
f) VI — 1 000 m,
g) VII — 1 100 m,
h) VIII — 1 800 m,
3) najmniejsza odległość składów materiałów wybu
chowych zaliczanych do danej klasy od budynków
mieszkalnych, dróg o mniejszym ruchu oraz dróg
kolejowych o ruchu wyłącznie towarowym, skła
dów łatwo zapalnych materiałów o pojemności po
wyżej 1 000 litrów, urządzeń specjalnych, odpor
nych na działanie fali detonacyjnej (np. żelazne
i żelbetowe mosty, stalowe i żelbetowe wieże, ele
watory) oraz linii wysokiego napięcia zasilających
wyłącznie obiekty zakładu górniczego powinna
wynosić:
a) I — 100 m,
b) II — 150 m,
c) III — 300 m,
d) IV — 400 m,
e) V — 500 m,
f) VI — 600 m,
g) VII — 750 m,
h) VIII — 1 340 m.
2.
5. W stosunku do wszystkich składów materia
łów wybuchowych, z wyjątkiem składów ruchomych
o pojemności różniącej się bardziej niż o ± 25% od gra
nicznych wartości ustalonych klas, najmniejsze odle
głości oblicza się według wzoru:
L = K√Q
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
L — najmniejszą odległość wyrażoną w metrach,
K — wynosi odpowiednio: 16 — dla pkt 2.4 ppkt 1,
8 — dla pkt 2.4 ppkt 2 i 6 — dla pkt 2.7,
Q — pojemność składu materiałów wybuchowych
wyrażoną w kilogramach
— z tym, że przyjęta odległość nie może być mniejsza
od odległości klasy niższej; maksymalna pojemność
składu nie może przekraczać 50 000 kg materiałów wy
buchowych.
2.
6. Odległości określone w pkt 2.4 mogą być
zmniejszone najwyżej o połowę, z wyjątkiem przypad
ków określonych w pkt 2.7, gdy w pobliżu składów ma
teriałów wybuchowych znajdują się naturalne zapory
(las, wzgórza) bądź chroniony obiekt znajduje się w ko
tlinie poniżej poziomu terenu składu materiałów wybu
chowych.
2.
7. W przypadku gdy poszczególne komory prze
znaczone na 2 000—5 000 kg materiałów wybucho
wych oraz na środki inicjujące w składach klas IV—VIII
są obwałowane, mogą być budowane w odległości nie
mniejszej niż 30 m od siebie (odległość między ze
wnętrznymi ścianami komór); w takim przypadku obo
wiązują odległości określone w pkt 2.4 ustalone dla
składów klasy IV, przy czym zmniejszone odległości
o połowę, o których mowa w pkt 2.6, nie mogą być sto
sowane.
2.
8. W składach materiałów wybuchowych klasy
IV—VIII typu zespołowego (komory obok siebie), jeżeli
środki strzałowe wydaje się w puszkach (pojemni
kach), napełnianie powinno odbywać się w odrębnej
obwałowanej komorze wydawczej składającej się z ko
mory i przedsionka, zlokalizowanej na ogrodzonym te
renie składu materiałów wybuchowych, w odległości
co najmniej 30 m od pozostałych komór.
2.
9. Skład materiałów wybuchowych, z wyjątkiem
składu ruchomego, otacza się obwałowaniem z ziemi,
gliny lub piasku dla klasy:
1) I do III — o wysokości 1,0 m powyżej szczytu dachu,
2) IV — o wysokości 1,5 m powyżej szczytu dachu,
3) V do VIII — o wysokości 2,0 m powyżej szczytu da
chu.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4617 — Poz. 655
2.
10. Obwałowanie powinno posiadać co najmniej
1 m szerokości w koronie dla składów materiałów wy
buchowych klasy I—IV oraz 1,5 m szerokości dla skła
dów materiałów wybuchowych klasy V—VIII.
2. 1
1. Odległość ścian składu od podstawy wału nie
może być mniejsza niż 1 m ani większa niż 3 m.
2. 1
2. Między podstawą wału a składem powinny
znajdować się rowy odwadniające lub instalacja kana
lizacyjna umożliwiające odprowadzenie wody poza ob
ręb wału. Przestrzeń między podstawą wału a składem
powinna być utrzymana w należytej czystości. Używa
nie tej przestrzeni do składowania próżnego opakowa
nia lub do innych celów jest niedopuszczalne. Dojście
przez obwałowanie powinno prowadzić po linii łama
nej lub powinno być chronione od zewnątrz odrębnym
wałem (wał czołowy), zasłaniającym otwór wejściowy.
Wał czołowy powinien:
1) być wykonany w odległości nie mniejszej niż
1 m i nie większej niż 3 m, licząc między podstawa
mi wału,
2) posiadać długość dwa razy większą od szerokości
wejścia we właściwym obwałowaniu, mierzonym
na wysokości korony.
2. 1
3. Skład materiałów wybuchowych wraz z ob
wałowaniem powinien być ogrodzony. Odległość
ogrodzenia od obwałowania powinna wynosić co naj
mniej 30 m dla składów materiałów wybuchowych sta
łych, co najmniej 20 m dla składów materiałów wybu
chowych tymczasowych oraz co najmniej 10 m dla
składów podręcznych. Odległość ogrodzenia od skła
dów materiałów wybuchowych ruchomych powinna
wynosić co najmniej 30 m. Ogrodzenie powinno posia
dać wysokość nie mniejszą niż 2,5 m przy składach sta
łych i tymczasowych oraz 1,8 m przy składach materia
łów wybuchowych podręcznych i ruchomych.
2. 1
4. W przypadku stosowania ogrodzenia z drutu
kolczastego, druty poziome między słupami powinny
być poprowadzone w odległości 0,15 m od siebie i być
wzmocnione drutem kolczastym prowadzonym na
krzyż między słupami. W ogrodzeniu powinny być wy
konane drzwi wjazdowe i wejściowe zamykane na
klucz.
2. 1
5. Wokół składu materiałów wybuchowych po
winna być ustalona strefa ochronna o szerokości nie
mniejszej niż 10 m od ogrodzenia, oznaczona tablicami
ostrzegawczymi z napisem „Niepowołanym wstęp
wzbroniony” lub „Nieupoważnionym wstęp wzbronio
ny”.
Teren ogrodzony oraz strefa ochronna nie może
być zadrzewiona i posiadać łatwo zapalne poszycie.
2. 1
6. Skład materiałów wybuchowych zabezpiecza
się przed wyładowaniami atmosferycznymi pioruno
chronem wykonanym zgodnie z Polskimi Normami.
Przydatność urządzenia sprawdza się przynajmniej raz
w roku przed dniem 1 kwietnia oraz po burzy z wyłado
waniami atmosferycznymi.
2. 1
7. Prowadzenie jakichkolwiek przewodów,
w szczególności energetycznych, gazowych i wod
nych, ponad oraz pod składem materiałów wybucho
wych jest niedopuszczalne.
2. 1
8. Ârodki strzałowe mogą być przechowywane
w składzie materiałów wybuchowych, jako budynku
wolno stojącym, jeżeli spełnia następujące wymagania:
1) posiada odpowiednią ilość komór,
2) jego zewnętrzne ściany wykonane są z materiałów
niepalnych (mur, beton albo prefabrykaty) o grubo
ści co najmniej 0,38 m; dach budynku jest lekki
i wykonany z materiału niepalnego,
3) ściany komór wykonane są z takich materiałów jak
zewnętrzne ściany składów, z tym że grubość ich
powinna wynosić co najmniej 0,25 m,
4) wysokość komór powinna wynosić co najmniej
2,20 m,
5) ściany składu są od wewnątrz wybielone, a podło
gi wykonane z betonu lub z cegły, pokryte zaprawą
cementową,
6) każda komora powinna posiadać jedno bezpośred
nie wejście z przedsionka łączącego poszczególne
komory (przedsionek komór) przez drzwi otwiera
jące się na zewnątrz komory. Szerokość przedsion
ka komór powinna wynosić co najmniej 1,5 m;
przedsionek komór powinien posiadać jedno bez
pośrednie wejście z przedsionka składu i drzwi
otwierające się na zewnątrz przedsionka komór.
Szerokość i długość przedsionka składu powinna
wynosić co najmniej po 1,5 m,
7) wszystkie drzwi znajdujące się wewnątrz składu po
winny być jednoskrzydłowe, żelazne, pełne, szero
kości co najmniej 1 m i wysokości co najmniej 2 m,
otwierane na zewnątrz; drzwi wejściowe do składu
powinny być podwójne, wykonane z blachy żela
znej o grubości co najmniej 5 mm, na ramie z żela
za kątowego, z poprzecznymi wzmocnieniami,
a blacha powinna być spawana na wszystkich łą
czeniach dostępnych z zewnątrz,
8) przewietrzniki powinny być wykonane w sposób
uniemożliwiający dostęp do wnętrza składu
(w kształcie litery „Z”) i zaopatrzone obustronnie
w gęste siatki; wykonywanie przewietrzników z ko
mór składowych na zewnątrz jest niedozwolone.
2. 1
9. Drzwi w składzie materiałów wybuchowych:
1) osadza się na zawiasach niedających się z zewnątrz
uszkodzić,
2) zaopatruje się w dwa zamki (umocowane od we
wnątrz), patentowe, dwuobrotowe i co najmniej 8
-zapadkowe,
3) osadza w zabetonowanych żelaznych ramach.
2.
20. Ârodki strzałowe mogą być przechowywane
w składzie materiałów wybuchowych złożonym z sza
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4618 — Poz. 655
fek pancernych. Liczba szafek powinna zapewnić od
dzielne przechowywanie każdego środka strzałowego.
2. 2
1. Szafki pancerne umieszcza się na warstwie
betonowej o grubości co najmniej 0,10 m i otacza war
stwą betonową o grubości co najmniej 0,12 m; ponad
to od góry, od tyłu i z boku każdą szafkę obsypuje się
warstwą ziemi o grubości co najmniej 0,5 m. Wymaga
nia te nie dotyczą wpuszczonych i utwierdzonych
w skale szafek pancernych. Każda szafka pancerna po
winna być uziemiona.
2. 2
2. W przypadku gdy szafka pancerna służy jako
skład do przechowywania środków strzałowych w jed
nym miejscu przez okres nieprzekraczający 9 miesięcy,
obetonowanie szafek pancernych nie jest wymagane.
2. 2
3. Ârodki strzałowe mogą być przechowywane
w składzie materiałów wybuchowych w postaci szafek
opancerzonych drewnianych obitych blachą, które po
siadają odpowiednią liczbę szafek przeznaczonych do
oddzielnego przechowywania środków strzałowych,
przy czym szafki te:
1) ustawia się na podkładach niepalnych i okłada się
papą z boków i od góry oraz przysypuje ziemią,
2) obwałowuje się na wysokość 1 m ponad szczyt
skrzyń, zaś obwałowanie powinno posiadać co naj
mniej 1 m szerokości w koronie; szerokość dojścia
do szafek powinna wynosić co najmniej 1,5 m.
2. 2
4. Dojście do szafek przez obwałowanie chroni
się od zewnątrz wałem (wał czołowy) zasłaniającym
otwór wejściowy; wał czołowy:
1) wznosi się w odległości nie mniejszej niż 1 m, licząc
między podstawami wału oraz
2) powinien posiadać dwa razy większą długość niż
szerokość wejścia we właściwym obwałowaniu
mierzonym na wysokości korony.
2. 2
5. W przejściu obok szafek powinna znajdować
się kanalizacja umożliwiająca odprowadzenie wód po
za obręb wału albo zastosowane powinny być inne
sposoby zabezpieczające skrzynie przed zalaniem wo
dą; wejście do wykopu, w którym znajdują się szafki,
powinno posiadać schody.
3. Przechowywanie środków strzałowych w pod
ziemnych składach materiałów wybuchowych.
3.
1. Ârodki strzałowe mogą być przechowywane
w stałych podziemnych składach materiałów wybu
chowych, które są zaprojektowane i wykonane zgodnie
z wymaganiami określonymi w Polskiej Normie doty
czącymi projektowania i wykonania podziemnych skła
dów materiałów wybuchowych.
3.
2. Przepis pkt 3.1 stosuje się odpowiednio do
podziemnych tymczasowych i podręcznych składów
materiałów wybuchowych.
3.
3. W wyrobiskach zaliczonych do klasy B zagro
żenia wybuchem pyłu węglowego, stanowiących doj
ście do składu materiałów wybuchowych, zabudowu
je się zapory przeciwwybuchowe pyłowe lub wodne.
4. Przechowywanie środków strzałowych w wgłęb
nych składach materiałów wybuchowych.
4.
1. Ârodki strzałowe mogą być przechowywane
w składach materiałów wybuchowych wgłębnych (wy
konanych w stoku górskim, pagórku), które lokalizuje
się i buduje zgodnie z wymaganiami określonymi
w pkt 3.1 i 3.2; wymagania określone w pkt 2.2—2.15
oraz w przypadku urządzania komór składowych na
głębokości mniejszej niż 30 m od powierzchni, wyma
gania określone w pkt 2.5 i 2.8 stosuje się z poniższymi
zmianami:
1) wymagane jest wykonanie tylko wału czołowego
o wysokości co najmniej 1,0 m powyżej wejścia do
składu materiałów wybuchowych,
2) odległość ogrodzenia we wszystkich kierunkach li
czy się od podstawy wału czołowego w rzucie po
ziomym,
3) wylot szybika wentylacyjnego zabezpiecza się tak
że ogrodzeniem w promieniu co najmniej 10 m,
4) wejścia do składu oraz wylot szybika wentylacyjne
go zabezpiecza się przed wyładowaniami atmosfe
rycznymi.
5. Instalacje oświetlenia elektrycznego oraz instala
cja grzewcza składów materiałów wybuchowych.
5.
1. W składach materiałów wybuchowych wypo
sażonych w stałe oświetlenie elektryczne, w których
przechowywane są środki strzałowe, powinno znajdo
wać się oświetlenie zastępcze w postaci zamkniętych
lamp ręcznych akumulatorowych.
5.
2. Instalację oświetleniową wykonuje się z zasto
sowaniem osprzętu i lamp budowy zamkniętej i opraw
oświetleniowych ze szklanym kloszem i metalowym
koszem ochronnym.
W podziemnych składach materiałów wybucho
wych instalację oświetleniową wykonuje się z zastoso
waniem osprzętu i lamp dopuszczonych do stosowa
nia w zakładach górniczych na zasadach określonych
w odrębnych przepisach.
5.
3. W komorach składowych i komorze wydaw
czej oprawy oświetleniowe umieszcza się we wnękach
przedniej lub tylnej ściany komory, wykonanych na
wysokości powyżej poziomu składowania opakowań
z środkami strzałowymi. Od strony chodnika składo
wego (przedsionka komór) wnękę zabezpiecza się
przed możliwością dostępu do komory. W komorze
wydawczej dodatkowo montuje się oprawę oświetle
niową we wnęce nad stołem wydawczym.
5.
4. W chodnikach składowych podziemnych
i wgłębnych składów materiałów wybuchowych oraz
w przedsionkach komór naziemnych składów materia
łów wybuchowych oprawy oświetleniowe montuje się
pod stropem.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4619 — Poz. 655
5.
5. Instalację elektryczną wykonuje się w sposób
zabezpieczający ją przed uszkodzeniami mechaniczny
mi oraz w sposób wykluczający możliwość powstania
pożaru.
5.
6. Jako środek ochronny przed rażeniem prądem
elektrycznym stosuje się system uziemiających prze
wodów ochronnych.
5.
7. Instalację elektryczną prowadzi się bezpośred
nio pod stropem, z zastosowaniem kabli z żyłami mie
dzianymi.
5.
8. W komorach składowych i komorze wydaw
czej niedopuszczalne jest prowadzenie instalacji elek
trycznych, stosowanie gniazd wtykowych oraz ręcz
nych lamp zasilanych z sieci elektrycznej.
5.
9. Dla uniknięcia pozostawienia instalacji elek
trycznej pod napięciem, przy opuszczaniu składu mate
riałów wybuchowych stosuje się odpowiednią blokadę
wyłączającą instalację elektryczną składu po zamknię
ciu głównych drzwi składowych; blokadę wykonuje się
w sposób umożliwiający obsłudze korzystanie z oświe
tlenia elektrycznego po zamknięciu się w składzie.
5.
10. Zasilanie urządzeń elektrycznych zainstalo
wanych w składzie materiałów wybuchowych odbywa
się z sieci z izolowanym punktem neutralnym (układ IT)
z oddzielnego transformatora separacyjnego przezna
czonego wyłącznie do zasilania instalacji składu mate
riałów wybuchowych poprzez aparaturę łączeniową
umieszczoną poza składem materiałów wybucho
wych. Sieć tę wyposaża się w zabezpieczenie upływo
we centralne i blokujące, powodujące wyłączenie na
pięcia zasilania w przypadku obniżenia się rezystancji
izolacji poniżej wartości dopuszczalnej.
5. 1
1. W rozdzielni powinien znajdować się główny
wyłącznik elektryczny z napisem „Główny wyłącznik
składu materiałów wybuchowych”, odłączający zasila
nie instalacji elektrycznego oświetlenia składu mate
riałów wybuchowych na wszystkich biegunach i zabez
pieczony przed manipulowaniem przez osoby nieupo
ważnione.
5. 1
2. Tory w składzie odizolowuje się elektrycznie
od torów poza składem. Odizolowanie to wykonuje się
wewnątrz składu, tuż za głównymi drzwiami składu
w taki sposób, aby wózek kopalniany nie naruszył izo
lacji.
5. 1
3. W przypadku zasilania naziemnego i wgłęb
nego składu materiałów wybuchowych z elektrycznej
linii napowietrznej, którą może być tylko linia niskiego
napięcia, przyłącze wykonuje się kablem ziemnym ze
słupa ustawionego co najmniej 20 m od budynku skła
du materiałów wybuchowych (wejścia do składu ma
teriałów wybuchowych wgłębnego).
5. 1
4. Wszystkie części urządzeń wykonywanych
z metalu, nienależących do obwodu elektrycznego,
uziemia się przez przyłączenie ich do systemu uziemia
jących przewodów ochronnych w składzie materiałów
wybuchowych.
5. 1
5. W składzie materiałów wybuchowych prze
prowadza się kontrolę instalacji elektrycznych co naj
mniej raz na kwartał przez osobę dozoru ruchu o spe
cjalności elektrycznej, a wyniki kontroli wpisuje do
książki kontroli składu materiałów wybuchowych.
5. 1
6. Składy materiałów wybuchowych tymczaso
wych, podręcznych, ruchomych i w postaci szafek pan
cernych lub opancerzonych można oświetlać za pomo
cą ręcznych lamp górniczych, dopuszczonych do sto
sowania w zakładach górniczych.
5. 1
7. Składy materiałów wybuchowych można
ogrzewać tylko gorącą wodą i ogrzewanym powie
trzem. Temperatury medium grzejnego powinny być
tak dobrane, aby temperatura powierzchni zewnętrznej
grzejników nie przekraczała 75°C. Grzejniki centralnego
ogrzewania powinny być gładkie i pomalowane farbą
ochronną, mogą być instalowane wyłącznie w chodni
kach dojściowych lub w przedsionkach komór składo
wych. Odległość grzejników od ścian i wszelkich urzą
dzeń powinna wynosić co najmniej 0,15 m. Grzejniki
utrzymuje się w stałej czystości, nie można na nich ani
też nad nimi kłaść i zawieszać części odzieży, szmat oraz
używać do podgrzewania jakichkolwiek substancji.
5. 1
8. Nagrzewnice i wentylatory instalacji ogrze
wania powietrzem umieszcza się poza pomieszczenia
mi składu materiałów wybuchowych. Ogrzewane po
wietrze może być doprowadzane wyłącznie do chodni
ków dojściowych lub przedsionków komór składo
wych.
Instalacja do ogrzewania powinna być tak zaprojek
towana i wykonana, aby wykluczała możliwość wpro
wadzenia do składu materiałów wybuchowych prą
dów błądzących.
6. Szczegółowe warunki przechowywania środków
strzałowych i sprzętu strzałowego w składach materia
łów wybuchowych.
6.
1. W składzie materiałów wybuchowych mogą
być przechowywane środki strzałowe należące do in
nych przedsiębiorców, na warunkach ustalonych dla
własnych środków strzałowych. Ârodki strzałowe nale
żące do innych przedsiębiorców należy przechowywać
na odrębnych półkach.
6.
2. Dopuszczalne jest przechowywanie środków
strzałowych w następujących temperaturach:
1) od +10°C do +30°C — materiały wybuchowe nitro
glicerynowe (o zawartości nitrogliceryny powyżej
10%),
2) od –10°C do +30°C — materiały wybuchowe trudno
zamarzalne,
3) od 0°C do +30°C — materiały wybuchowe amono
wosaletrzane.
6.
3. W przypadku przechowywania sprzętu strzało
wego w składzie materiałów wybuchowych należy
przestrzegać warunków ich przechowywania określo
nych w ich instrukcjach fabrycznych.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4620 — Poz. 655
6.
4. Każdą komorę składową materiałów wybu
chowych zaopatruje się w sprawny termometr ze ska
lą Celsjusza.
6.
5. Ogólna ilość materiałów wybuchowych skła
dowanych w jednej komorze składu materiałów wybu
chowych nie powinna przekraczać 5 000 kg.
6.
6. Przechowywanie materiałów wybuchowych
w jednej komorze składowej lub jednej szafce razem
z środkami inicjującymi i zapalającymi jest niedozwo
lone.
6.
7. Lonty detonujące i pobudzacze wybuchowe
mogą być przechowywane razem z materiałami wybu
chowymi, na odrębnych półkach.
6.
8. W przypadku gdy w jednej komorze składowej
są przechowywane różne materiały wybuchowe lub
pobudzacze wybuchowe i lonty detonujące, oddziela
się je od siebie przegrodą bądź przechowuje na odręb
nej półce.
6.
9. Lonty prochowe i zapalniki proste oraz proch
bezdymny mogą być przechowywane w magazynach
materiałów na powierzchni, w oddziałach przeznaczo
nych do przechowywania materiałów łatwo palnych.
6.
10. W naziemnych składach materiałów wybu
chowych dopuszczalne jest przechowywanie następu
jących ilości materiałów wybuchowych:
1) w składach materiałów wybuchowych stałych, sta
nowiących jeden obiekt lub zespół budynków wol
no stojących, do 50 000 kg,
2) w składach materiałów wybuchowych stałych
w postaci szafek pancernych od 100 kg do 250 kg
materiałów wybuchowych, w zależności od roz
miarów szafki, oraz do 500 kg w zespole szafek,
3) w składach materiałów wybuchowych tymczaso
wych w postaci szafek pancernych lub szafek opan
cerzonych (drewnianych obitych blachą) do 500 kg
materiałów wybuchowych,
4) w składach materiałów wybuchowych ruchomych
ilość materiałów wybuchowych określa decyzja
dopuszczająca typ ruchomego składu.
6. 1
1. W naziemnych składach materiałów wybu
chowych spłonki oraz zapalniki umieszcza się w odręb
nej komorze, z zachowaniem odległości od miejsca
przechowywania materiałów wybuchowych obliczo
nej według wzoru:
I = 0,06√n
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
I — odległość wyrażoną w metrach,
n — ilość zapalników lub spłonek.
6. 1
2. W składach materiałów wybuchowych klasy
IV—VIII typu zespołowego (komory obok siebie) środ
ki inicjujące mogą być przechowywane wyłącznie
w oddzielnej obwałowanej komorze w odległości nie
mniejszej niż 30 m od komór składowych materiałów
wybuchowych, licząc tę odległość między ścianami ze
wnętrznymi komór składowych dla materiałów wybu
chowych a ścianami komory na środki inicjujące.
6. 1
3. Materiały wybuchowe przechowywane
w szafkach pancernych lub opancerzonych mogą być
przeładowywane do puszek przed składem materiałów
wybuchowych tylko poza obwałowaniem, w miejscu
osłoniętym daszkiem wykonanym z materiału niepal
nego w celu ochrony przed deszczem lub śniegiem
bądź w oddzielnym, przystosowanym do tego celu po
mieszczeniu urządzonym na terenie ogrodzonym tego
składu.
6. 1
4.
1. Odległość szafki na środki inicjujące od
szafki na materiały wybuchowe oblicza się w sposób
określony odpowiednio w pkt 6.11 i 6.12.
6. 1
4.
2. W pomieszczeniach składowych składu
materiałów wybuchowych środki strzałowe przecho
wuje się w opakowaniach fabrycznych.
6. 1
4.
3. Opakowania ze środkami strzałowymi
umieszcza się na półkach, których wysokość nie po
winna przekraczać 1,80 m, w taki sposób, aby wolna
przestrzeń o szerokości co najmniej 0,10 m znajdowa
ła się między opakowaniami, nad nimi, od podłogi i od
strony ścian składu; w komorach składowych przejście
wzdłuż półek powinno wynosić co najmniej 1,2 m.
6. 1
4.
4. Każde pomieszczenie składowe oznacza się
tablicą z czytelnym napisem określającym rodzaje skła
dowanego środka strzałowego, najwyższą dopuszczo
ną ilość środka do składowania oraz bieżącą rzeczywi
stą ilość środków, znajdującą się w danym pomieszcze
niu.
6. 1
5. W składach materiałów wybuchowych prze
znaczonych do przechowywania prochu górniczego
lub innych materiałów wybuchowych równie czułych
na ogień, konstrukcję drzwi, zamków i podłóg wykonu
je się w taki sposób, aby nie powstała iskra na skutek
tarcia lub uderzenia.
6. 1
6. W składach materiałów wybuchowych niedo
puszczalne jest używanie narzędzi i przedmiotów, przy
których użyciu można spowodować iskrzenie. W kopal
niach wydobywających sól kamienną półki wykonuje
się z drewna, przymocowuje wkrętami, których główki
wpuszcza się w drewno i wypełnia kitem.
6. 1
7. W składach materiałów wybuchowych niedo
puszczalne jest pozostawianie próżnych opakowań,
drewna i papieru oraz zachowuje się porządek i czy
stość.
6. 1
8. W przypadku dokonywania jakichkolwiek na
praw w składzie materiałów wybuchowych, środki
strzałowe usuwa się z miejsca naprawy do odpowied
nio zabezpieczonego miejsca.
6. 1
9. Podczas wykonywania robót spawalniczych
w składzie materiałów wybuchowych znajdujące się
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4621 — Poz. 655
tam środki strzałowe usuwa się ze składu na okres wy
konywania tych robót.
6.
20. W składzie materiałów wybuchowych
umieszcza się środki gaśnicze, zgodnie z wymagania
mi określonymi w odrębnych przepisach.
7.
1. Wydawca materiałów wybuchowych odbiera
i oddaje klucze od składu materiałów wybuchowych
naziemnego, wgłębnego i ich komór oraz klucze od
bram w ogrodzeniu w miejscu i w sposób ustalony
w uzgodnieniu z właściwymi organami Policji.
7.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego przecho
wuje rezerwowe klucze w opieczętowanej kopercie
w kasie pancernej.
7.
3. Strzałowy lub wydawca materiałów wybucho
wych, wyznaczony na każdej zmianie przez kierownika
ruchu zakładu górniczego, przechowuje klucze od pod
ręcznych składów materiałów wybuchowych.
8.
1. Drzwi składów materiałów wybuchowych,
z wyjątkiem podręcznych składów, zaopatruje się
w plombę na czas zamknięcia.
8.
2. Wszystkie składy materiałów wybuchowych
zaopatruje się w tablice ostrzegawcze z napisem o za
kazie wstępu osobom nieupoważnionym do składu
oraz o zakazie palenia tytoniu, jak też zbliżania się
z otwartym ogniem.
8.
3. W odniesieniu do składów materiałów wybu
chowych naziemnych, przeznaczonych do przechowy
wania do 100 kg materiałów wybuchowych i odpo
wiedniej ilości środków inicjujących i zapalających,
oraz do składów podręcznych o pojemności do 500 kg
dopuszcza się stosowanie innych wymagań niż okre
ślone w:
1) pkt 2.5, w zakresie najmniejszej odległości od
obiektów chronionych, stosując wzór:
L = 5√Q
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
L — najmniejszą odległość wyrażoną w metrach,
Q — dopuszczoną do przechowywania w składzie
ilość materiałów wybuchowych wyrażoną w kg,
2) pkt 2.9, w zakresie wysokości i szerokości w koro
nie wału, pod warunkiem zastosowania obwało
wania do wysokości szczytu dachu składu i do sze
rokości w koronie 0,5 m,
3) pkt 2.13, w zakresie odległości ogrodzenia od ob
wałowania, pod warunkiem wykonania ogrodze
nia w odległości 10 m od podstawy wału,
4) pkt 2.15, w zakresie strefy ochronnej w postaci ze
zwolenia na umieszczenie tablicy ostrzegawczej
wyłącznie na wszystkich bokach ogrodzenia.
8.
4. Dla składów materiałów wybuchowych pod
ziemnych oraz składów materiałów wgłębnych, w wy
maganiach określonych w niniejszym załączniku do
puszcza się wprowadzenie następujących zmian w za
kresie:
1) szczegółowych zasad zachowania kąta prostego
załamania wyrobisk składowych, przez usytuowa
nie osi komór składowych pod kątem nie mniej
szym niż 60° w stosunku do osi chodnika składowe
go,
2) sposobu przechowywania materiałów wybucho
wych w komorach składowych, pod warunkiem
przechowywania materiałów wybuchowych w wo
zach przeznaczonych do transportu materiałów
wybuchowych oraz w kontenerach lub na paletach
przy kontenerowym systemie transportu i składo
wania środków strzałowych.
8.
5. Zmiany wymienione w pkt 8.4 mogą być wpro
wadzone na podstawie opinii rzeczoznawcy.
8.
6. Dla składów materiałów wybuchowych wgłęb
nych oraz dla składów materiałów wybuchowych tym
czasowych i podręcznych w wymaganiach określo
nych w niniejszym załączniku dopuszcza się wprowa
dzenie następujących zmian w zakresie:
1) głębokości składów materiałów wybuchowych
wgłębnych, przez zastosowanie mniejszej głęboko
ści dla komór składowych o pojemności mniejszej
niż 5 000 kg, na podstawie opinii rzeczoznawcy,
2) komory wydawczej i wydawania środków strzało
wych w przedsionku składu, jak również odnośnie
do dwóch chodników dojściowych, przez zastoso
wanie jednego chodnika przedzielonego siatką do
wysokości 1,5 m,
3) dwukrotnego załamania chodnika dojściowego,
przez zastosowanie pojedynczego załamania.
8.
7. Dla ruchomych podziemnych składów w wy
maganiach określonych w niniejszym załączniku do
puszcza się wprowadzenie zmian w zakresie:
1) lokalizacji podziemnych składów materiałów wy
buchowych, poprzez możliwość lokalizacji miejsca
postoju ruchomego składu materiałów wybucho
wych w wyrobisku górniczym, które zabezpieczone
jest przed najechaniem na skład innymi środkami
transportu w czasie przechowywania i wydawania
środków strzałowych; miejsce to powinno być od
dzielone od pozostałych wyrobisk zakładu górni
czego metalowymi drzwiami lub kratami,
2) przewietrzania składu materiałów wybuchowych,
przez zastosowanie odrębnej wentylacji miejsca
postoju ruchomego składu materiałów wybucho
wych według ustaleń inżyniera wentylacji,
3) wyposażenia i budowy składu materiałów wybu
chowych; szczegółowe warunki dotyczące budowy
i wyposażenia ruchomego składu materiałów wy
buchowych zawarte są w decyzji o dopuszczeniu
do stosowania.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4622 — Poz. 655
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4623 — Poz. 655
Załącznik nr 2
WZORY DOKUMENTÓW, NA PODSTAWIE KTÓRYCH EWIDENCJONOWANE SÑ ÂRODKI STRZA¸OWE
Sposób wypełniania książki obrotu środkami strza
łowymi.
1. Przed zatwierdzeniem książki obrotu środkami
strzałowymi, zwanej dalej „książką obrotu”, kierownik
służby strzałowej zakładu wpisuje na jej stronie tytuło
wej:
1) nazwę zakładu górniczego,
2) kolejny numer książki obrotu w zakładzie górni
czym,
3) nazwę składu materiałów wybuchowych,
4) imiona i nazwiska: kierownika służby strzałowej i je
go zastępców,
5) imiona i nazwiska wydawców materiałów wybu
chowych zatrudnionych w danym składzie mate
riałów wybuchowych, zwanych dalej „wydawca
mi”,
6) ustalone symbole środków strzałowych; symbole
oznacza się początkowymi literami nazwy środków
strzałowych, z wyjątkiem środków inicjujących i za
palających, dla których symbole podane są w de
cyzji o dopuszczeniu do stosowania w zakładach
górniczych,
7) datę rozpoczęcia prowadzenia książki,
8) liczbę kart dostaw i kart obrotu.
2. Kartę tytułową podpisują: kierownik służby strza
łowej i jego zastępcy oraz wydawcy.
3. Książkę obrotu opieczętowuje i zatwierdza swym
podpisem, podając jednocześnie datę, kierownik ruchu
zakładu górniczego.
4. Ewentualne zmiany osobowe i materiałowe
w czasie prowadzenia danej książki obrotu powinny
być aktualizowane przez kierownika służby strzałowej.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4624 — Poz. 655
5. Dla ewidencji dostaw środków strzałowych
książka obrotu posiada 10 kart dostaw środków strza
łowych, na których wydawca wpisuje:
1) kolejny numer dostawy,
2) datę dostawy,
3) datę i znak awiza wysyłkowego,
4) imiona i nazwiska osób, które odebrały środki strza
łowe z wytwórni lub od dostawcy i w składzie ma
teriałów wybuchowych,
5) nazwę środka strzałowego (w formie symbolu),
6) nazwę producenta,
7) ilość otrzymanych środków strzałowych,
8) ilość w sztukach i numerację jednostek opakowa
nia,
9) inne cechy dostawy,
10) sposób dostawy (środek transportu),
1
1) numer karty zaprzychodowania,
1
2) datę rozpoczęcia i ukończenia wydawania środka
strzałowego, pochodzącego z danej dostawy,
1
3) ewentualne braki jakościowe i ilościowe zauważo
ne zarówno przy transporcie środków strzałowych,
jak i podczas przechowywania ich w składzie.
6. Każdy wydawca danej zmiany rozpoczyna zapisy
w książce obrotu od liczby porządkowej 1.
7. Na każdej karcie książki obrotu wydawca wpisu
je:
1) nazwę zakładu górniczego,
2) nazwę składu materiałów wybuchowych,
3) datę (dzień, miesiąc, rok oraz zmianę) wydania,
4) symbol środka strzałowego, zgodny z podanym na
karcie tytułowej,
5) liczbę porządkową zapisu wydania środków strza
łowych,
6) numer przodka,
7) numer znaczka kontrolnego odbierającego,
8) nazwisko i imię osoby pobierającej środki strzało
we,
9) ilość wydanych środków strzałowych w kilogra
mach, w sztukach lub w metrach,
10) numerację opakowań wydanych materiałów wy
buchowych.
8. W jednej rubryce (pod daną liczbą porządkową)
karty książki obrotu można wpisać ilość i ewidencję tyl
ko materiału wybuchowego o tej samej nazwie handlo
wej. W przypadku pobierania przez jednego odbiorcę
różnych wielkości naboi tego samego materiału wybu
chowego, zapisu dokonuje się osobno, w osobnych ru
brykach poziomych, dla każdej wielkości pobranych
naboi.
Pobraną przez jednego odbiorcę ilość środków
strzałowych — środków inicjujących i zapalających
wpisuje się w jednej rubryce.
9. Kolumna „zwroty” karty książki obrotu służy do
ewidencji środków strzałowych zwróconych do składu.
Do rubryki w kolumnach 20—26 wydawca powinien
wpisać każdy środek strzałowy uprzednio pobrany ze
składu, gdy użytkownik nie zgłosił się po niego w cią
gu 4 dni lub gdy zużycie środków strzałowych zostało
wstrzymane na okres dłuższy niż 4 dni (do 4-dniowego
okresu zalicza się również dni ustawowo wolne od pra
cy). Zwrot środków strzałowych wpisuje się w tej sa
mej rubryce, w której zarejestrowano wydanie tych
środków. W tym celu wydawca wpisuje:
1) ilość zwróconych środków strzałowych,
2) numerację opakowań zwróconego materiału wy
buchowego,
3) numer karty zaprzychodowania,
4) komu przekazano zwrócone środki strzałowe (na
zwisko, imię, data oraz liczba porządkowa zapisu
w kolumnie 26).
W przypadku zwrotu, dane ilościowe i ewidencyjne
powinny być wpisane przez wydawcę do karty obrotu
jako przychód i następnie rozchód dla nowego odbior
cy oraz do dziennika strzałowego nowego użytkowni
ka.
10. Na każdej karcie książki obrotu wydawca po ob
jęciu zmiany wpisuje stan zapasu z przeniesienia, obli
czając rozchód ogólny, przychód z zewnątrz oraz stan
zapasu do przeniesienia.
1
1. Każdy wydawca po zakończeniu zmiany powi
nien podpisać się na karcie obrotu pod zapisami.
1
2. Przebitki kart obrotu oddaje się kierownikowi
służby strzałowej nie później niż w czwartym dniu po
dokonaniu zapisów na danej karcie.
1
3. Po ukończeniu książki obrotu:
1) przepisuje się dane z rubryki „zapas do przeniesie
nia” na ostatniej karcie skończonej książki do ru
bryki „zapas z przeniesienia” na pierwszej karcie
nowej książki obrotu,
2) wpisuje się na pierwszej karcie dostaw nowej książ
ki pod nagłówkiem w kolumnach 3 i 4 „zapas
z przeniesienia z karty ... książki nr ...”,
3) wypełnia się odpowiednio kolumny tej rubryki
pierwszej karty dostaw nowej książki obrotu.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4625 — Poz. 655
1
4. W przypadku gdy w zakładzie górniczym pro
wadzona jest książka obrotu środkami strzałowymi za
kładu górniczego:
1) książkę tę prowadzi kierownik służby strzałowej za
kładu górniczego,
2) na kartach dostaw książki obrotu wpisuje się
wszystkie dostawy środków strzałowych zgodnie
z pkt 5,
3) na kartach książki obrotu przeprowadza się zapisy
zgodnie z pkt 7, z tym że w rozchodzie środków
strzałowych podaje się sumarycznie rozchody po
szczególnych składów środków strzałowych albo
zakładu górniczego,
4) przebitki książek obrotu środkami strzałowymi po
szczególnych składów materiałów wybuchowych
są podstawą zapisów do książki obrotu środkami
strzałowymi zakładu górniczego.
1
5. Ewidencję środków strzałowych należących do
innych przedsiębiorców należy prowadzić w osobnych
książkach obrotu środkami strzałowymi.
1
6. Książkę obrotu środkami strzałowymi prowadzi
się również, gdy zakład górniczy nie posiada składu
materiałów wybuchowych.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4626 — Poz. 655
Wzór 1b
str. 1
Zakład Górniczy ................................................
w ........................................................................
Data ...................................................................
DZIENNIK
STRZA¸OWY
Nazwisko .............................................................
Imię ......................................................................
Data urodzenia ....................................................
Nr znaczka ...........................................................
Rodzaj posiadanego uprawnienia
.............................................................................................
..............................................................................................
(podpis i pieczątka wystawiającego dziennik)
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4627 — Poz. 655
Sposób wypełniania dziennika strzałowego.
1. Wpisów w dzienniku strzałowym dokonują:
1) kierownik służby strzałowej, wystawiając nowy
dziennik strzałowy, przez wypełnienie jego strony
tytułowej,
2) osoba upoważniona do wpisywania zapotrzebowa
nia na środki strzałowe przez wpisanie daty, zmia
ny, oddziału i przodka oraz wypełnienie tabeli „za
potrzebowanie”,
3) wydawca przez wypełnienie rubryk „wpis w książ
ce obrotu”, tabeli „wydano w składzie” (zgodnie
z zapotrzebowaniem i wpisem w książce obrotu)
oraz rubryk „pozostało z poprzedniej zmiany”,
„otrzymano” i „razem”,
4) osoba wykonująca roboty strzałowe przez wypeł
nienie tabeli „strzelanie 1, 2 itd.” (wpisuje odpo
wiednie dane do tej rubryki na bieżąco przed każ
dym strzelaniem), rubryki „razem zużyto” (po zsu
mowaniu na końcu zmiany roboczej zużycia środ
ków inicjujących i materiałów wybuchowych, przy
wszystkich strzelaniach) oraz wypełnienie rubryki
„pozostało do przeniesienia” na podstawie rubryk
„razem” i „razem zużyto”, wreszcie przez stwier
dzenie swoim podpisem w rubryce „uwagi strzało
wego” zgodności zapisów ze stanem faktycznym
i wpisanie ewentualnych uwag i spostrzeżeń doty
czących w szczególności jakości środków strzało
wych, niewypałów; w dzienniku strzałowym po
winny być odnotowane także wyniki pomiarów za
wartości metanu oraz czas dokonanych pomiarów,
jeżeli roboty strzałowe wykonywane są w polu me
tanowym,
5) osoby kontrolujące roboty strzałowe wykonywane
przez strzałowego, na którego wystawiony jest
dziennik strzałowy, przez wpisanie swych uwag,
wraz z podpisem, w rubryce „uwagi kontrolne”;
wszelkie adnotacje osób dokonujących kontroli po
winny być zaopatrzone datą i godziną przeprowa
dzonej kontroli oraz własnoręcznym czytelnym
podpisem.
2. Po zakończeniu dziennika strzałowego wydawca
otrzymuje od kierownika służby strzałowej nowy
dziennik i wpisuje do niego „pozostało do przeniesie
nia” z zakończonego dziennika strzałowego.
Uwaga
1. W ruchomym składzie materiałów wybucho
wych jeżeli przechowywane są środki strzałowe nale
żące tylko do jednego strzałowego, skład ten należy
traktować jako naczynie przeznaczone do transportu
i przechowywania środków strzałowych, a ich ewiden
cja powinna być prowadzona w jego dzienniku strzało
wym.
2. W zakładach górniczych niemetanowych kolum
ny odnoszące się do zawartości CH4 oraz czas dokona
nego pomiaru metanu mogą być pominięte.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4628 — Poz. 655
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4629 — Poz. 655
Sposób prowadzenia książki zużycia środków strza
łowych według przodka.
1. Książkę zużycia prowadzi się oddzielnie dla każ
dego oddziału górniczego według przodków, wypeł
niając odpowiednie kolumny wzoru 1c.
2. Wymóg określony w pkt 1 stosuje się odpowied
nio do grupy przodków, w przypadkach gdy roboty
strzałowe w nich wykonuje jeden strzałowy.
3. Książkę zużycia prowadzi się na bieżąco przez
wpisywanie do niej ilości zużytych środków strzało
wych w ciągu miesiąca, wykazanych przez osoby wy
konujące roboty strzałowe, w rubrykach „razem zuży
to” dziennika strzałowego.
4. Po zakończeniu miesiąca wydawca oblicza cało
miesięczne zużycie dla oddziału górniczego.
Uwaga
Wzór 1c należy stosować w zakładach górniczych
wydobywających węgiel kamienny.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4630 — Poz. 655
Sposób prowadzenia książki zużycia środków strza
łowych według przodków:
1. Książkę zużycia prowadzi się oddzielnie dla każ
dego oddziału górniczego według przodków, wypeł
niając odpowiednie kolumny wzoru 1c 1.
2. Książkę zużycia prowadzi się na bieżąco przez
wpisywanie do niej ilości zużytych środków strzało
wych w ciągu miesiąca, wykazanych przez osoby wy
konujące roboty strzałowe, w rubrykach „razem zuży
to” dziennika strzałowego.
3. Po zakończeniu miesiąca wydawca oblicza cało
miesięczne zużycie dla oddziału górniczego.
Uwaga
W zakładach górniczych eksploatujących kopalinę
niepalną zamiast wzoru 1c można zastosować
wzór 1c1.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4631 — Poz. 655
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4632 — Poz. 655
Sposób wypełniania książki obrotu środkami strza
łowymi.
1. Przed zatwierdzeniem książki obrotu środkami
strzałowymi, zwanej dalej „książką obrotu”, przez kie
rownika ruchu zakładu górniczego kierownik służby
strzałowej zakładu wpisuje na jej stronie tytułowej:
1) nazwę zakładu górniczego,
2) kolejny numer książki obrotu w danym zakładzie,
3) nazwę składu materiałów wybuchowych i miejsco
wość,
4) imiona i nazwiska: kierownika służby strzałowej i je
go zastępców,
5) imiona i nazwiska wydawców materiałów wybu
chowych zatrudnionych w danym składzie mate
riałów wybuchowych, zwanych dalej „wydawca
mi”,
6) ustalone symbole środków strzałowych, które będą
stosowane; symbole oznacza się początkowymi li
terami nazwy środków strzałowych, z wyjątkiem
środków strzałowych — inicjujących i zapalających,
dla których symbole podane są w decyzji o dopusz
czeniu do stosowania w zakładach górniczych,
7) liczbę kart dostaw i kart obrotu.
2. Na karcie tytułowej książki obrotu składają swo
je podpisy: kierownik służby strzałowej i jego zastępcy
oraz wydawcy.
3. Książkę obrotu opieczętowuje i zatwierdza swym
podpisem, wraz z datą, kierownik ruchu zakładu górni
czego.
4. Ewentualne zmiany osobowe i materiałowe
w czasie prowadzenia danej książki obrotu powinny
być aktualizowane przez kierownika służby strzało
wej.
5. Dla ewidencji dostaw środków strzałowych
książka obrotu ma 10 kart dostaw środków strzało
wych, na których wydawca wpisuje:
1) kolejny numer dostawy,
2) datę dostawy oraz datę i znak awiza wysyłkowego,
3) nazwiska i imiona osób, które odebrały środki strza
łowe z wytwórni lub od dostawcy i w składzie środ
ków strzałowych,
4) nazwę środka strzałowego (w formie symbolu),
5) nazwę producenta,
6) ilość otrzymanych środków strzałowych,
7) liczbę w sztukach i numerację jednostek opakowa
nia materiałów wybuchowych,
8) inne cechy dostawy,
9) sposób dostawy (środek transportu),
10) numer karty zaprzychodowania,
1
1) datę rozpoczęcia i zakończenia wydawania środka
strzałowego pochodzącego z danej dostawy,
1
2) ewentualne braki jakościowe i ilościowe zauważo
ne zarówno podczas transportu środków strzało
wych, jak i podczas przechowywania ich w skła
dzie.
6. Wydawca rozpoczyna zapisy w książce obrotu od
nowej karty książki obrotu lub kolejnej części tej samej
karty, jeżeli liczba pobierających pozwala dokonywać
zapisów na kilka zmian roboczych.
7. Na karcie książki obrotu wydawca wpisuje pod
nazwą zakładu i składu materiału wybuchowego oraz
miejscowości:
1) datę (dzień, miesiąc, rok oraz zmianę) wydania,
2) symbol środka strzałowego, zgodny z podanym na
karcie tytułowej,
3) liczbę porządkową zapisu wydania środków strza
łowych,
4) numer lub nazwę wyrobiska,
5) numer znaczka kontrolnego odbiorcy,
6) nazwisko i imię osoby pobierającej środki strzało
we,
7) ilość wydanych środków strzałowych w kilogra
mach, w sztukach lub w metrach,
8) numerację opakowań wydanych materiałów wybu
chowych.
8. W jednej poziomej rubryce (pod daną liczbą po
rządkową) karty książki obrotu można wpisać ilość
i ewidencję tylko materiału wybuchowego o tej samej
nazwie handlowej.
9. W przypadku pobierania przez jedną osobę upo
ważnioną do odbioru różnych wielkości naboi tego sa
mego materiału wybuchowego, zapis powinien być
dokonywany osobno, w osobnych rubrykach pozio
mych, dla każdej wielkości pobranych naboi.
10. Pobraną przez jedną osobę upoważnioną do
odbioru ilość środków strzałowych — środków inicju
jących i zapalających wpisuje się w jednej rubryce.
1
1. Kolumna „zwroty” karty książki obrotu służy do
ewidencji środków strzałowych zwróconych do składu;
do rubryki w kolumnach 20—26 wydawca powinien wpi
sać każdy środek strzałowy uprzednio pobrany ze skła
du, gdy użytkownik nie zgłosił się po niego w ciągu 4 dni
lub gdy zużycie środków strzałowych zostało wstrzyma
ne na okres dłuższy niż 4 dni (do 4-dniowego okresu za
licza się również dni ustawowo wolne od pracy).
1
2. Zwrot środków strzałowych powinien być wpi
sany w tej samej poziomej rubryce, w której zarejestro
wano wydanie tych środków; w tym celu wydawca
wpisuje w kolumnach 20—26:
1) ilość zwróconych środków strzałowych,
2) numerację paczek zwróconego materiału wybu
chowego,
3) numer karty zaprzychodowania,
4) komu przekazano zwrócone środki strzałowe (na
zwisko, imię, data oraz liczba porządkowa zapisu
w kolumnie 26).
1
3. W przypadku zwrotu, dane ilościowe i ewidencyj
ne powinny być wpisane przez wydawcę do kart obrotu
jako przychód i następnie rozchód dla nowego odbiorcy
oraz do dziennika strzałowego nowego użytkownika.
1
4. Na każdej karcie książki obrotu wydawca po ob
jęciu zmiany wpisuje stan zapasu z przeniesienia, a po
zakończeniu zmiany oblicza i wpisuje rozchód ogólny,
przychód z zewnątrz oraz stan zapasu do przeniesienia
dla następnej zmiany.
1
5. Każdy wydawca środków strzałowych powinien
po zakończeniu zmiany podpisać się na karcie obrotu
pod zapisami, o których mowa w pkt 7—12.
1
6. Przebitki kart obrotu oddaje się kierownikowi
służby strzałowej najpóźniej w czwartym dniu po doko
naniu zapisów na danej karcie.
1
7. Po zakończeniu książki obrotu należy:
1) przepisać dane z rubryki „zapas do przeniesienia”
na ostatniej karcie zakończonej książki do rubryki
„zapas z przeniesienia” na pierwszej karcie nowej
książki obrotu,
2) wpisać na pierwszej karcie dostaw nowej książki
pod nagłówkiem w kolumnach 3 i 4 „zapas z prze
niesienia z karty ... książki nr ...”,
3) wypełnić odpowiednio kolumny tejże rubryki
pierwszej karty dostaw nowej książki obrotu.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4633 — Poz. 655
1
8. W przypadku gdy w zakładzie górniczym pro
wadzona jest książka obrotu środkami strzałowymi za
kładu górniczego:
1) książkę tę prowadzi kierownik służby strzałowej,
2) na kartach dostaw książki obrotu wpisuje się
wszystkie dostawy środków strzałowych zgodnie
z pkt 5,
3) na kartach książki obrotu przeprowadza się zapisy
zgodnie z pkt 7, z tym że w rozchodzie środków
strzałowych podaje się sumarycznie rozchody po
szczególnych składów środków strzałowych albo
zakładu górniczego,
4) przebitki książek obrotu środkami strzałowymi po
szczególnych składów środków strzałowych są
podstawą zapisów do książki obrotu środkami
strzałowymi zakładu górniczego.
1
9. Książkę obrotu środkami strzałowymi prowadzi
się również, gdy zakład górniczy nie posiada składu
materiałów wybuchowych.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4634 — Poz. 655
Wzór 2b
Zakład Górniczy ................................................
w ........................................................................
Data ...................................................................
DZIENNIK STRZA¸OWY
Nazwisko .............................................................
Imię ......................................................................
Rodzaj posiadanego uprawnienia
.............................................................................................
.............................................................................................
(podpis i pieczątka wystawiającego dziennik)
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4635 — Poz. 655
Sposób wypełniania dziennika strzałowego.
1. Wpisów w dzienniku strzałowym dokonują:
1) kierownik służby strzałowej, który przy wystawia
niu nowego dziennika strzałowego wypełnia jego
stronę tytułową,
2) osoba upoważniona do wpisywania zapotrzebowa
nia na środki strzałowe przez wypełnienie rubryk
„data” i „zmiana” oraz przez wpisanie danych do
tyczących wyrobiska i wypełnienie rubryk tabeli
„zapotrzebowanie”,
3) wydawca przez wypełnienie rubryk „wpis w książ
ce obrotu”, tabeli „wydano w składzie” (zgodnie
z zapotrzebowaniem i wpisem w książce obrotu
środkami strzałowymi składu) oraz rubryk „pozo
stało z poprzedniego dnia”, „otrzymano” i „ra
zem”,
4) osoba wykonująca roboty strzałowe przez wypeł
nienie tabeli odnoszącej się do strzelania w rubry
kach „strzelanie 1, 2 itd.” wpisuje dane bieżące
przed każdym odpalaniem, rubryki „razem zużyto”
(po podsumowaniu na końcu zmiany roboczej zu
życia środków inicjujących i środków strzałowych
przy wszystkich strzelaniach) oraz wypełnienie ru
bryki „pozostało do przeniesienia” na podstawie
rubryk „razem” i „razem zużyto”, wreszcie przez
stwierdzenie swoim podpisem w rubryce „uwagi
strzałowego” zgodności zapisów ze stanem fak
tycznym i wpisanie ewentualnych uwag i spostrze
żeń dotyczących w szczególności jakości środków
strzałowych, niewypałów,
5) osoby kontrolujące roboty strzałowe wykonywane
przez strzałowego, na którego wystawiony jest
dziennik strzałowy, przez wpisanie swoich uwag,
wraz z podpisem, w rubryce „uwagi kontrolujące
go”; wszelkie adnotacje osób dokonujących kon
troli powinny być zaopatrzone datą i godziną prze
prowadzonej kontroli oraz własnoręcznym czytel
nym podpisem.
2. Po zakończeniu dziennika strzałowego wydawca
otrzymuje od kierownika służby strzałowej nowy
dziennik i wpisuje do niego „pozostało z poprzedniego
dnia” z zakończonego dziennika strzałowego. Następ
nie dziennik przekazuje się strzałowemu.
Uwaga
W ruchomym składzie materiałów wybuchowych
jeżeli przechowywane są środki strzałowe należące tyl
ko do jednego strzałowego, skład ten należy traktować
jako naczynie przeznaczone do transportu i przechowy
wania środków strzałowych, a ich ewidencja powinna
być prowadzona w jego dzienniku strzałowym.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4636 — Poz. 655
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4637 — Poz. 655
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4638 — Poz. 655
Sposób wypełniania książki obrotu środkami strza
łowymi.
1. Przed zatwierdzeniem książki obrotu środkami
strzałowymi, zwanej dalej „książką obrotu”, przez kie
rownika ruchu zakładu górniczego kierownik służby
strzałowej wpisuje na jej stronie tytułowej:
1) nazwę zakładu górniczego,
2) kolejny numer książki obrotu w danym zakładzie,
3) nazwę składu (miejscowość),
4) imiona i nazwiska kierownika służby strzałowej i je
go zastępców,
5) imiona i nazwiska wydawców materiałów wybu
chowych, zatrudnionych w danym składzie mate
riałów wybuchowych, zwanych dalej „wydawca
mi”,
6) ustalone stosowne symbole środków strzałowych,
które oznacza się początkowymi literami nazwy
materiału wybuchowego, z wyjątkiem środków
strzałowych — inicjujących i zapalających, dla któ
rych symbole podane są w decyzji o dopuszczeniu
do stosowania w zakładach górniczych,
7) liczbę kart dostaw i kart obrotu.
2. Na karcie tytułowej książki obrotu składają swo
je podpisy inżynierowie (technicy) strzałowi oraz wy
dawcy.
3. Kierownik ruchu zakładu górniczego opieczęto
wuje ją i zatwierdza odciskiem swej pieczęci oraz pod
pisem, wraz z datą.
4. Ewentualne zmiany osobowe i materiałowe
w czasie prowadzenia danej książki obrotu powinny
być aktualizowane przez kierownika służby strzałowej
zakładu górniczego.
5. Na potrzeby ewidencji dostaw środków strzało
wych książka obrotu ma ustaloną liczbę kart dostaw
środków strzałowych, na których wydawca wpisuje:
1) kolejny numer dostawy,
2) datę dostawy, datę i znak awiza wysyłkowego,
3) nazwiska i imiona osób, które odebrały środki strza
łowe z wytwórni lub od dostawcy i w składzie środ
ków strzałowych,
4) symbol środka strzałowego,
5) nazwę wytwórni, dostawcy,
6) ilość otrzymanych środków strzałowych,
7) liczbę w sztukach i numerację jednostek opakowań
materiałów wybuchowych,
8) inne cechy dostawy,
9) sposób dostawy (środek transportu),
10) numer karty dostaw,
1
1) datę rozpoczęcia i zakończenia wydawania środka
strzałowego,
1
2) ewentualnie stwierdzone braki jakościowe i ilościo
we zauważone zarówno w czasie transportu środ
ków strzałowych oraz podczas przechowywania
ich w składzie materiałów wybuchowych.
6. Wydawca danej zmiany roboczej rozpoczyna za
pis w książce obrotu od nowej karty książki obrotu lub
kolejnej części karty, jeżeli liczba pobierających pozwa
la dokonywać zapisów dla większej liczby zmian robo
czych.
7. Na karcie książki obrotu wydawca materiałów
wybuchowych wpisuje pod nazwą zakładu i składu
materiałów wybuchowych:
1) datę (dzień, miesiąc, rok oraz zmianę) wydania,
2) symbol środka strzałowego zgodny z symbolem
podanym na karcie tytułowej,
3) liczbę porządkową zapisu wydanych środków
strzałowych,
4) numer lub nazwę miejsca wykonywania robót
strzałowych,
5) numer znaczka kontrolnego odbiorcy (dla wzoru
nr 1a i 2a),
6) nazwisko i imię osoby pobierającej środki strzało
we,
7) ilość wydanych środków strzałowych w kilogra
mach, w sztukach lub w metrach,
8) numerację opakowań wydanego materiału wybu
chowego.
8. W jednej poziomej rubryce (pod daną liczbą po
rządkową) karty książki obrotu można wpisać ilość
i ewidencję tylko materiału wybuchowego o tej samej
nazwie handlowej.
9. W przypadku pobierania przez jedną osobę upo
ważnioną do odbioru różnych wielkości naboi tego sa
mego materiału wybuchowego, zapis powinien być
dokonany osobno (w osobnych rubrykach poziomych
— kolejny numer liczby porządkowej) dla każdej wiel
kości pobranych naboi.
10. Pobraną przez jedną osobę upoważnioną do od
bioru ilość środków strzałowych — środków inicjują
cych i zapalających wpisuje się w jednej rubryce (pod
jednym numerem liczby porządkowej).
1
1. W kolumnie „zwroty” dokonuje się ewidencji
środków strzałowych zwróconych lub niepobranych ze
składu środków strzałowych.
1
2. W rubrykach w kolumnach 24—30 wydawca po
winien wpisać każdy środek strzałowy:
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4639 — Poz. 655
1) niepobrany ze składu materiałów wybuchowych
przez osobę upoważnioną do odbioru w ciągu
4 dni,
2) zwrócony do składu materiałów wybuchowych
i niepobrany ponownie w ciągu 4 dni,
3) którego używanie zostało wstrzymane na okres
dłuższy niż 4 dni.
Uwaga. Do 4-dniowego okresu zalicza się również dni
ustawowo wolne od pracy.
1
3. Zwrot środków strzałowych powinien być wpi
sany w tej samej poziomej rubryce (liczbie porządko
wej), w której zarejestrowano wydanie tych środków;
w tym celu wydawca wpisuje w kolumnach 24—30:
1) ilość zwróconych środków strzałowych,
2) numerację opakowań zwróconego materiału wy
buchowego,
3) numer karty zaprzychodowania i lp. zapisu, nazwi
sko i imię oraz datę przekazania zwróconych środ
ków strzałowych.
1
4. W przypadku zwrotu środków strzałowych,
w kolumnie 30 dane ilościowe i ewidencyjne powinny
być wpisane przez wydawcę do karty obrotu jako przy
chód, a następnie rozchód dla nowej osoby upoważ
nionej do odbioru, oraz do dziennika strzałowego no
wego odbiorcy.
1
5. Na każdej karcie książki obrotu środkami strza
łowymi wydawca po objęciu zmiany wpisuje stan za
pasu z przeniesienia (z poprzedniej zmiany), a po za
kończeniu zmiany oblicza i wpisuje rozchód ogólny na
swej zmianie roboczej, przychód z zewnątrz, w tym ze
zwrotów, oraz stan zapasu do przeniesienia dla następ
nej zmiany.
1
6. Po zakończeniu zmiany wydawca środków
strzałowych podpisuje się na karcie obrotu pod zapisa
mi, o których mowa w pkt 7—15.
1
7. Przebitki kart obrotu dostarczane są kierowniko
wi służby strzałowej najpóźniej w czwartym dniu po
dokonaniu ostatniego zapisu na danej karcie; kierow
nik służby strzałowej grupy sejsmicznej przekazuje nie
zwłocznie po zakończeniu każdego miesiąca kopie tych
kart, wraz z oryginałami dzienników strzałowych, kie
rownikowi służby strzałowej zakładu górniczego.
1
8. Po zakończeniu książki obrotu:
1) na karcie tytułowej dokonuje się zapisu daty zakoń
czenia prowadzenia książki,
2) na karcie tytułowej nowej książki dokonuje się zapi
su daty jej rozpoczęcia,
3) przepisuje się dane z rubryki „zapas do przeniesie
nia” na ostatniej karcie skończonej książki do ru
bryki „zapas z przeniesienia” na pierwszej karcie
nowej książki obrotu,
4) wpisuje się na pierwszej karcie dostaw nowej książ
ki pod nagłówkiem w kolumnach 2 i 3 „zapas
z przeniesienia z karty ... książki nr ...”,
5) wypełnia się odpowiednio kolumny tejże rubryki
pierwszej karty dostaw nowej książki obrotu.
1
9. Książkę obrotu środkami strzałowymi prowadzi
się również, gdy zakład górniczy nie posiada składu
materiałów wybuchowych.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4640 — Poz. 655
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4641 — Poz. 655
Wzór 3b
karta tytułowa
.................................................................................
nazwa zakładu górniczego
(grupy — zespołu)
...............................................................
Druk ścisłego zarachowania
...............................................................
Blok nr ..................................................
...............................................................
DZIENNIK STRZA¸OWY
Nazwisko i imię ..............................................................................................................................................
Data urodzenia ...............................................................................................................................................
Rodzaj posiadanego uprawnienia ................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
(ldz. i data otrzymania uprawnienia)
Data wydania dziennika ..................................... Data zakończenia dziennika (zwrotu) .............................
Dziennik zawiera 50 (pięćdziesiąt) kart z przebitką ponumerowanych i przesznurowanych
zatwierdzam
.........................................................................................................................................................................
(pieczęć, data i podpis kierownika służby strzałowej)
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4642 — Poz. 655
Sposób wypełniania dziennika strzałowego.
1. Zapisów w dzienniku strzałowym dokonują:
1) kierownik służby strzałowej przez wypełnienie kar
ty tytułowej,
2) osoby dozoru ruchu uprawnione do zamawiania
środków strzałowych przez wypełnienie rubryki
„zapotrzebowanie”,
3) wydawca przez dokonanie zapisu w rubryce „wy
dano ze składu”, zgodnie z zapotrzebowaniem,
4) pobierający środki strzałowe po stwierdzeniu zgod
ności rodzajów i ilości wydanych środków strzało
wych zgodnie z zapotrzebowaniem, przez złożenie
podpisu w obecności wydawcy materiałów wybu
chowych oraz złożenie podpisu w książce obrotu
środkami strzałowymi w kolumnie 23,
5) osoba upoważniona do wykonywania robót strza
łowych przez:
a) wypełnienie wszystkich rubryk i kolumn doty
czących prac strzałowych w czasie ich wykony
wania oraz dotyczących zużycia środków strza
łowych (głębokości załadowania, poziomu pły
nu w otworze, metryki strzelania, rodzaju oruro
wania otworu oraz sposobu odpalenia),
b) podsumowanie rubryk „zużycie” i ewentualnie
rubryki „zwrot do składu”,
c) wpisywanie w rubryce „uwagi strzałowego”
wszystkich uwag dotyczących wykonywanych
robót strzałowych: czasu rozpoczęcia i zakończe
nia robót strzałowych, trudności przy załadowa
niu ładunków, nieodpowiedniego przygotowa
nia otworów, awarii przy zapuszczaniu ładun
ków, niewypałów, strzałów zawiedzionych, za
blokowania otworu, instrumentacji otworu, spo
sobu zabezpieczenia niewypałów, sposobu za
bezpieczenia wyrobisk i miejsc zagrożonych;
w przypadku braku miejsca w rubryce „uwagi
strzałowego” adnotacje powyższe powinny być
umieszczone na odwrocie karty dziennika strza
łowego, który powinien być podpisany po za
kończeniu pracy przez osobę wykonującą robo
ty strzałowe,
6) osoby dozoru nadzorujące roboty strzałowe przez
wpisanie swych uwag w rubryce „uwagi osób do
zoru”.
2. Wszelkie adnotacje osób dokonujących kontroli
powinny być zaopatrzone datą i godziną przeprowa
dzenia kontroli oraz własnoręcznym czytelnym podpi
sem.
3. Po wykorzystaniu dziennika strzałowego przez
osobę wykonującą roboty strzałowe kierownik służby
strzałowej wydaje nowy dziennik z opisaną stroną ty
tułową, a wydawca materiałów wybuchowych powi
nien nanieść w nowym dzienniku dane z ostatniej stro
ny karty wykorzystanego dziennika.
Uwaga
W ruchomym składzie materiałów wybuchowych
jeżeli przechowywane są środki strzałowe należące tyl
ko do jednego strzałowego, skład ten powinien być
traktowany jako naczynie przeznaczone do transportu
i przechowywania środków strzałowych, a ich ewiden
cję należy prowadzić w jego dzienniku strzałowym.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4643 — Poz. 655
Załącznik nr 3
SZCZEGÓ¸OWE ZASADY U˚YWANIA ÂRODKÓW STRZA¸OWYCH W ZAK¸ADACH GÓRNICZYCH
1. Podziemne zakłady górnicze węgla kamiennego
i węgla brunatnego.
1.
1. Użyte w niniejszej części załącznika symbole
oraz pojęcia oznaczają:
1) „MW” — materiał wybuchowy,
2) „ZE” — zapalnik elektryczny,
3) „wyrobisko kamienne” — wyrobisko, w którym
w całym przekroju poprzecznym przodka występu
je skała płonna (kamień),
4) „wyrobisko kamienno-węglowe” — wyrobisko,
w którym powierzchnia węgla w przodku jest
mniejsza niż 20% powierzchni poprzecznego prze
kroju wyrobiska,
5) „wyrobisko węglowo-kamienne i węglowe” — wy
robisko, w którym powierzchnia węgla w przodku
jest większa niż 20% powierzchni poprzecznego
przekroju wyrobiska,
6) „ładunek MW bez ograniczenia” — ładunek MW,
którego wielkość nie jest ograniczona długością
lub średnicą otworu strzałowego, pod warunkiem
przestrzegania zasad prawidłowej techniki strzało
wej oraz określonej przepisami długości przybitki,
7) „ładunek MW wolno przyłożony” — ładunek nakła
dany lub podkładany, służący do rozsadzania luź
nych brył,
8) „zapalnik elektryczny (ZE) dowolny” — dowolny za
palnik elektryczny, dopuszczony do stosowania
w określonych zakładach górniczych,
9) „zapalnik elektryczny (ZE) metanowy milisekundo
wy (ms)” — zapalnik elektryczny milisekundowy
o zwłoce międzystrzałowej poniżej 100 ms oraz
o odpowiednim stopniu opóźnienia (bez stopnia
„0”),
10) „materiały wybuchowe” — materiały wybuchowe
metanowe specjalne, metanowe, w tym amono
wosaletrzane i nitroglicerynowe, węglowe, skalne,
1
1) „górne wnęki kombajnowe w ścianach i ubierkach”
— wnęki usytuowane przy chodnikach ścianowych
w wylotowych prądach powietrza,
1
2) „przodki i otwory strzałowe mokre” — przodki
i otwory strzałowe zabezpieczone przed wybu
chem pyłu węglowego wodą pochodzenia natu
ralnego lub przez zmywanie wodą w strefie przy
przodkowej.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4644 — Poz. 655
1.1.
1. Wyrobiska kamienne — pola niemetanowe
1.1.
2. Wyrobiska kamienne — pola metanowe
1.1.
3. Wyrobiska kamienno-węglowe — pola niemetanowe
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4645 — Poz. 655
1.1.
4. Wyrobiska kamienno-węglowe — pola metanowe
1.1.
5. Wyrobiska węglowo-kamienne i węglowe — pola niemetanowe
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4646 — Poz. 655
1.1.
6. Wyrobiska węglowo-kamienne i węglowe (wyrobiska korytarzowe i eksploatacyjne), z wyjątkiem gór
nych wnęk maszyn urabiających oraz miejsc zaburzeń geologicznych w ścianach i ubierkach — pola metanowe
1.1.
7. Górne wnęki maszyn urabiających oraz miejsca zaburzeń geologicznych w ścianach i ubierkach — po
la metanowe
1.1.
8. Strzelanie dla wywołania zawału stropu w ścianach i ubierkach oraz w chodnikach — pola niemetano
we
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4647 — Poz. 655
1.1.
9. Strzelanie dla wywołania zawału stropu w ścianach i ubierkach oraz w chodnikach — pola metanowe
1.1.
10. Rozsadzanie luźnych brył ładunkami materiałów wybuchowych wolno przyłożonymi — pola nieme
tanowe
1.1.1
1. Rozsadzanie luźnych brył ładunkami materiałów wybuchowych wolno przyłożonymi — pola metano
we
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4648 — Poz. 655
1.1.1
2. Rozsadzanie luźnych brył ładunkami materiałów wybuchowych w otworach strzałowych — pola nie
metanowe
1.1.1
3. Rozsadzanie luźnych brył ładunkami materiałów wybuchowych w otworach strzałowych — pola me
tanowe
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4649 — Poz. 655
1.1.1
4. Strzelanie wstrząsowe (zruszająco-odprężające) w caliźnie pokładów tąpiących, wyrobiska kamienno
-węglowe, węglowo-kamienne i węglowe (wyrobiska korytarzowe i eksploatacyjne) — pola niemetanowe
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4650 — Poz. 655
1.1.1
5. Strzelanie wstrząsowe (zruszająco-odprężające) w caliźnie pokładów tąpiących, wyrobiska kamienno
-węglowe, węglowo-kamienne i węglowe (wyrobiska korytarzowe i eksploatacyjne) — pola metanowe
1.1.1
6. Strzelanie torpedujące w skałach otaczających pokłady węglowe. Wyrobiska kamienne, kamienno
-węglowe oraz węglowo-kamienne i węglowe (wyrobiska korytarzowe i eksploatacyjne) — pola niemetanowe
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4651 — Poz. 655
1.1.1
7. Strzelanie torpedujące w skałach otaczających pokłady węglowe. Wyrobiska kamienne, kamienno
-węglowe oraz węglowo-kamienne i węglowe (wyrobiska korytarzowe i eksploatacyjne) — pola metanowe
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4652 — Poz. 655
1.
2. Strzelanie w węglowych łatach przystropo
wych w ścianach i ubierkach.
Warunki używania materiałów wybuchowych i za
palników elektrycznych jak w wyrobiskach węglowo
-kamiennych i węglowych, z tym że:
1) strzelanie w szczelinowatych i spękanych łatach
jest niedozwolone,
2) zabiór otworów strzałowych powinien wynosić co
najmniej 20 cm (od odsłoniętej płaszczyzny).
1.2.
1. Przybierki stropu i spągu oraz wykonywanie
ścieków i kanałów w wyrobiskach korytarzowych.
Warunki używania materiałów wybuchowych i za
palników elektrycznych jak w wyrobiskach węglowo
-kamiennych i węglowych.
1.2.
2. Szyby, szybiki i nadsięwłomy.
Warunki używania materiałów wybuchowych i za
palników elektrycznych jak w wyrobiskach kamien
nych pkt 1.1.1 i 1.1.2, kamienno-węglowych pkt 1.1.3
i 1.1.4 oraz węglowo-kamiennych i węglowych
pkt 1.1.5 i 1.1.6.
2. Podziemne zakłady górnicze soli, rud, surowców
mineralnych i chemicznych.
2.
1. Użyte w niniejszej części załącznika symbole
oraz pojęcia oznaczają:
1) „MW” — materiał wybuchowy,
2) „ZE” — zapalnik elektryczny, a „ZN” — zapalnik
nieelektryczny,
3) „ładunek MW bez ograniczenia” — ładunek MW,
którego wielkość nie jest ograniczona długością
lub średnicą otworu strzałowego, pod warunkiem
przestrzegania zasad techniki strzałowej oraz okre
ślonej przepisami długości przybitki,
4) „zapalnik dowolny” — dowolny zapalnik elektrycz
ny lub nieelektryczny, który może być używany
w podziemnych zakładach górniczych,
5) „materiały wybuchowe i zapalniki’ — materiały wy
buchowe metanowe specjalne, metanowe, węglo
we, skalne i zapalniki.
2.
2. W przypadku zastosowania w podziemnych za
kładach górniczych materiałów wybuchowych typu sa
letrol, do jego sporządzania można użyć wyłącznie sa
letry amonowej dopuszczonej do stosowania w pod
ziemnych zakładach górniczych.
2.2.
1. Strzelanie w złożu i w skałach płonnych
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4653 — Poz. 655
2.2.
2. Strzelanie ładunkami wolno przyłożonymi oraz ładunkami w otworach strzałowych
2.2.
3. Strzelanie w wyrobiskach zagrożonych wyrzutami gazów i skał
3. Odkrywkowe zakłady górnicze.
3.
1. Zakłady górnicze węgla brunatnego.
3.1.
1. Strzelanie w złożu węgla brunatnego
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4654 — Poz. 655
3.1.
2. Strzelanie w nadkładzie
3.1.
3. Strzelania specjalistyczne w zakładach górniczych węgla brunatnego.
Przy wykonywaniu strzelań specjalistycznych używa się przeznaczonych do tego celu środków strzałowych,
które mogą być używane w zakładach górniczych. Strzelania te należy wykonywać zgodnie z obowiązującą w za
kładach górniczych szczegółową instrukcją, uzgodnioną z rzeczoznawcą.
3.
2. Zakłady górnicze skalne, rud, surowców mineralnych i chemicznych
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4655 — Poz. 655
3.
3. Strzelania specjalistyczne w zakładach górni
czych skalnych, rud, surowców mineralnych i chemicz
nych.
Przy wykonywaniu strzelań specjalistycznych uży
wa się przeznaczonych do tego celu środków strzało
wych, które mogą być używane w zakładach górni
czych. Strzelania te należy wykonywać zgodnie z obo
wiązującą w zakładach górniczych szczegółową in
strukcją, uzgodnioną z rzeczoznawcą.
4. Zakłady górnicze wydobywające kopaliny otwo
rami wiertniczymi oraz wykonywanie robót geologicz
nych.
Podczas wykonywania strzelań powinny być uży
wane środki strzałowe, które mogą być używane w wy
mienionych zakładach górniczych. Wykonywanie
strzelań specjalistycznych powinno odbywać się zgod
nie z obowiązującą w zakładach górniczych szczegóło
wą instrukcją, uzgodnioną z rzeczoznawcą.
5. Szczegółowe zasady używania lontów procho
wych i lontów detonujących w zakładach górniczych.
5.
1. Warunki i zakres używania lontów prochowych
i lontów detonujących w zakładach górniczych określa
decyzja o dopuszczeniu do stosowania w zakładach
górniczych oraz przepisy określające zasady ich stoso
wania.
5.
2. Wykonywanie robót strzałowych w podziem
nych zakładach górniczych węgla kamiennego z uży
ciem lontów detonujących odbywa się w następujący
sposób:
1) zapalnik przymocowuje się do lontu detonującego
w taki sposób, aby dno skierowane było w stronę
linii lontu; niedozwolone jest inicjowanie lontu ma
teriałem wybuchowym,
2) średnicę otworu dla ładunku z lontem detonującym
dobiera się w taki sposób, aby możliwe było swo
bodne wprowadzenie do niego ładunku danej kon
strukcji,
3) przed odpaleniem ładunków materiałów wybucho
wych, inicjowanych za pomocą lontu detonujące
go, opór obwodu strzałowego kontroluje się omo
mierzem strzałowym,
4) końcówki lontu zabezpiecza się przez owinięcie ta
śmą izolacyjną,
5) w przypadku pneumatycznego ładowania środków
strzałowych do otworów strzałowych postępuje
się zgodnie z instrukcją, która uwzględnia sposób
wprowadzania lontu detonującego do otworów
strzałowych,
6) roboty strzałowe z użyciem lontów detonujących
prowadzi się pod stałym nadzorem przeszkolonej,
imiennie wyznaczonej przez kierownika ruchu za
kładu górniczego osoby dozoru ruchu górniczego,
7) osoba nadzorująca roboty strzałowe z użyciem lon
tów detonujących powinna potwierdzić w dzienni
ku strzałowym podpisem, że roboty prowadzono
zgodnie z obowiązującą dokumentacją strzałową,
8) ładunki materiałów wybuchowych w otworach
strzałowych można uzbrajać linią lontu ciągłą oraz
złączoną z dwóch lub więcej odcinków; dwa odcin
ki lontu można połączyć przez założenie ich końcó
wek co najmniej na długości 20 cm, owinięcie ta
śmą izolacyjną lub zastosować odpowiednie łącz
niki,
9) przekazywanie lontu detonującego osobom wyko
nującym roboty strzałowe w innych przodkach jest
dopuszczalne wyłącznie w wyjątkowych przypad
kach za zgodą kierownika służby strzałowej,
10) pomiar długości wydawanego i zwracanego do
składu MW lontu detonującego wykonuje się
w składzie materiałów wybuchowych, w miejscu
segregacji zapalników elektrycznych lub w innym
miejscu wyznaczonym do tego celu przez kierow
nika służby strzałowej.
6. Sporządzanie w zakładach górniczych materiału
wybuchowego skalnego typu saletrol.
6.
1. Do sporządzania saletrolu może być użyta wy
łącznie saletra amonowa, która została dopuszczona
do stosowania w zakładach górniczych.
6.
2. Sposób sporządzania saletrolu określają decy
zje o dopuszczeniu do stosowania w zakładach górni
czych saletry amonowej. Sporządzanie saletrolu do
puszczalne jest wyłącznie poprzez wymieszanie skład
ników w urządzeniu dopuszczonym do stosowania
w zakładach górniczych.
6.
3. Warunki i zakres używania w zakładach górni
czych saletrolu sporządzonego z saletry amonowej po
rowatej określają decyzje o dopuszczeniu do stosowa
nia w zakładach górniczych saletry amonowej.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4656 — Poz. 655
Załącznik nr 4
WYZNACZANIE STREF ZAGRO˚ENIA WOKÓ¸ MIEJSCA WYKONYWANIA ROBÓT STRZA¸OWYCH
W ODKRYWKOWYCH ZAK¸ADACH GÓRNICZYCH, ZAK¸ADACH GÓRNICZYCH WYDOBYWAJÑCYCH
KOPALINY OTWORAMI WIERTNICZYMI ORAZ PRZY WYKONYWANIU ROBÓT GEOLOGICZNYCH
1. Wokół miejsc wykonywania robót strzałowych
wyznacza się strefy zagrożenia ze względu na działanie
powietrznej fali uderzeniowej, rozrzut odłamków skal
nych i drgania sejsmiczne górotworu.
2. Wielkość promienia strefy zagrożenia, ze wzglę
du na działanie powietrznej fali uderzeniowej, oblicza
się orientacyjnie dla ładunków materiałów wybucho
wych umieszczonych w otworach strzałowych, według
wzoru:
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
rp — promień strefy zagrożenia wyrażony w me
trach,
kp — współczynnik określony w tabeli 1,
Q — łączną wielkość ładunku materiałów wybucho
wych odpalaną w serii, wyrażoną w kg.
3. Rzeczoznawca ustala:
1) wielkość strefy działania powietrznej fali uderze
niowej w przypadku, gdy ładunki materiału wybu
chowego inicjowane są lontem detonującym poza
otworem strzałowym,
2) rzeczywistą wielkość strefy działania powietrznej
fali uderzeniowej.
4. Wielkość promienia strefy zagrożenia ze wzglę
du na rozrzut odłamków skalnych ustala się w zależno
ści od stosowanej metody wykonywania robót strzało
wych, typu wyrobiska górniczego, sytuacji terenowej
i rodzaju urabianej skały.
5. Minimalną bezpieczną wielkość strefy zagroże
nia ze względu na rozrzut odłamków skalnych w zależ
ności od metody wykonywania robót strzałowych
określają tabele 2, 3 i 4.
Wielkości określone w tabelach 2, 3 i 4 mogą być
zmniejszone na podstawie opinii rzeczoznawcy.
6. W przypadku stosowania w zakładzie górniczym
różnych metod wykonywania robót strzałowych, stre
fę zagrożenia ze względu na rozrzut odłamków skal
nych ustala się dla każdej metody oddzielnie.
7. Promień strefy szkodliwych drgań sejsmicznych
oblicza się orientacyjnie odpowiednio według wzoru
7.1, 7.2, 7.3.
7.
1. Przy strzelaniu w otworach pionowych lub od
chylonych od pionu, przy dwóch płaszczyznach odsło
nięcia calizny:
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
rs — odległość od miejsca wykonywania robót strza
łowych do chronionego obiektu, wyrażoną w me
trach,
Qz — maksymalny ładunek materiału wybuchowego
przypadający na stopień opóźnienia przy stoso
waniu zapalników milisekundowych lub ładunek
całkowity materiału wybuchowego, który odpa
lany jest natychmiastowo, wyrażony w kg,
współczynnik ϕ wynosi:
— przy c < 2 000 m/s ϕ = 0,019 — 0,015
— przy c = 2 001 — 3 000 m/s ϕ = 0,025 — 0,020
— przy c > 3 000 m/s ϕ = 0,030 — 0,026
c — prędkość podłużnej fali sejsmicznej, charakte
rystyczna dla podłoża chronionego obiektu.
7.
2. W przypadku gdy ładunek materiału wybucho
wego odpalany jest przy użyciu zapalników milisekun
dowych, promień strefy szkodliwych drgań sejsmicz
nych zwiększa się 1,5 razy.
7.
3. Obliczona wielkość promienia strefy szkodli
wych drgań sejsmicznych powinna być zwiększona do
datkowo 1,5 razy, jeżeli roboty strzałowe wykonuje się
przy jednej powierzchni odsłonięcia, a także przy robo
tach strzałowych wykonywanych w otworach pozio
mych albo w progach przyspągowych.
8. Rzeczoznawca określa rzeczywisty zasięg szko
dliwych drgań sejsmicznych.
9. Wielkość strefy zagrożenia dla obiektów, ze
względu na drgania sejsmiczne przy strzelaniu w otwo
rach wiertniczych do celów geofizycznych, określa ta
bela 5.
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4657 — Poz. 655
Tabela 1
Wielkość współczynnika „kp” dla obliczania strefy działania powietrznej fali uderzeniowej
Wskaźnik „n” oblicza się według wzoru:
Rn = —
z
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
R — promień podstawy stożka działania, wyrażony
w metrach,
z — zabiór otworów strzałowych w metrach,
jeżeli:
n = 1 — oznacza wskaźnik działania normalny,
n < 1 — oznacza wskaźnik działania zmniejszony,
n > 1 — oznacza wskaźnik działania zwiększony.
W przypadku gdy wskaźnik działania jest zwiększo
ny (n>1), wielkość współczynnika „kp” należy przyjąć
jak dla ładunku materiału wybuchowego umieszczone
go na powierzchni.
Tabela 2
Wielkość strefy zagrożenia ze względu na rozrzut odłamków skalnych
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4658 — Poz. 655
Długim otworem strzałowym jest otwór, którego długość mierzona od wylotu do dna otworu wynosi więcej niż
6 m.
Tabela 3
Wielkości strefy zagrożenia ze względu na rozrzut odłamków skalnych przy wykonywaniu robót strzałowych
do celów geofizycznych
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4659 — Poz. 655
Tabela 4
Wielkości strefy zagrożenia ze względu na rozrzut odłamków skalnych przy wykonywaniu robót strzałowych
w pojedynczym otworze wiertniczym
Uwaga: Ilość załadowanego materiału wybuchowego do pojedynczego otworu nie może przekraczać 100 kg.
Przy odpalaniu w pojedynczych otworach wiertniczych ładunków materiałów wybuchowych, różnią
cych się od podanych w tabeli, odpalanych na głębokościach innych niż podane w tabeli, wielkość stre
fy zagrożenia rozrzutem odłamków skalnych może być ustalona na podstawie opinii rzeczoznawcy.
Tabela 5
Wielkości strefy zagrożenia dla obiektów ze względu na drgania sejsmiczne przy strzelaniu w otworach wiert
niczych do celów geofizycznych, określone w metrach
Dziennik Ustaw Nr 72 — 4660 — Poz. 655
Uwaga: Przy lokalizowaniu punktów strzałowych dla prac sejsmicznych metoda refrakcyjna dla obiektów spe
cjalnie czułych na wstrząsy sejsmiczne (obserwatoria astronomiczne i geofizyczne, stacje sejsmiczne
i meteorologiczne), obiektów przemysłowych specjalnego znaczenia (zakłady górnicze podziemne i od
krywkowe, tereny podziemnych i naziemnych robót budowlanych, głębionych otworów głębokich), in
nych obiektów specjalnego znaczenia (budowle zabytkowe, zapory wodne, urządzenia obronne kraju),
dla osiedli mieszkaniowych o wysokiej zabudowie, dla zakładów przemysłowych ważnych pod wzglę
dem gospodarczym, w których znajdują się obiekty wrażliwe na wstrząsy sejsmiczne (wysokie kominy,
piece hutnicze, armatura w rafineriach i innych zakładach chemicznych), powinno się w pozycji „bez
pieczne odległości w metrach” w kolumnie „100—200” i „200—250” wstawić liczby „2 000” i „3 500”.
Status prawny: | obowiązujący |
---|---|
Data ogłoszenia: | 2003-04-29 |
Data wydania: | 2003-04-01 |
Data wejścia w życie: | 2003-05-14 |
Data obowiązywania: | 2003-05-14 |
Organ wydający: | MIN. GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ |